حسن قاسمی - دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، گروه علوم ارتباطات، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
لیلا نیرومند - استادیار گروه علوم ارتباطات، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
آنی میرزاخانیان - استادیار گروه علوم ارتباطات، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

ایران، یک سال پس از خروج آمریکا از برجام، به تعهدات خود عمل کرد، ولی پس از گذشت این مدت، به تدریج اجرای تعهدات خود را کاهش داد. رسانه های گوناگون برمبنای گفتمان خود، نسبت به پوشش اخبار کاهش تعهدات برجامی ایران، اقدام کردند. العربیه فارسی و خبرگزاری صداوسیما، دو رسانه مهم منطقه هستند که هرکدام، از زاویه نگاهی متفاوت و براساس گفتمان های خود، این اخبار را برای مخاطبان خود پوشش دادند و ما در این پژوهش، به مطالعه، بررسی و تحلیل گفتمان این دو رسانه پرداخته ایم. روش پژوهش، تحلیل گفتمان برمبنای رویکرد گفتمان کاوی ون دایک است. بازه زمانی موردمطالعه، در این پژوهش، از روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ تا ۲۰ آبان ماه ۱۳۹۸ است. متون موردمطالعه، ۸ خبر از مجموع ۱۴۱ خبر العربیه فارسی و ۷ خبر از بین ۳۲۹ خبر خبرگزاری صداوسیماست که  در بازه زمانی مذکور به پوشش اخبار کاهش تعهدات برجامی ایران پرداخته اند، نمونه ها به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. یافته ها نشان می دهد در العربیه فارسی، ایران، عامل ناامنی منطقه خاورمیانه و تهدیدی برای جامعه جهانی معرفی می شود  و علاوه بر گفتمان ایران هراسی، گفتمان های ایران منزوی و ایران ضعیف و ایران و ایران حامی تروریست، ترویج می شود. در مقابل، خبرگزاری صداوسیما بر گفتمان مقاومت، اقتدار و ضداستکباری تاکید دارد و معتقد است ایران به منظور حفظ منافع ملی، اقدام به کاهش تعهدات برجامی خود کرده است.

تحلیل گفتمان, خبرگزاری صداوسیما, العربیه فارسی, کاهش تعهدات برجام