تورم و کسری بودجه در اقتصاد ایران: رهیافت علیت گرنجر مارکوف سوئیچینگ

با توجه به مجادلات نظری و تجربی گسترده حول مساله وجود یا عدم وجود و یا جهت رابطه علی بین کسری بودجه دولت و تورم، مطالعه حاضر رابطه علی بین کسری بودجه دولت و تورم در اقتصاد ایران را با استفاده از رهیافت علیت گرنجر مارکوف سوئیچینگ مورد بررسی قرار داده است. یافته های حاصل از آزمون علیت گرنجر مارکوف سوئیچینگ این مطالعه نشان می دهد که که در هر دو رژیم شناسایی شده، یک رابطه علی یک طرفه از کسری بودجه دولت به تورم وجود داشته، اگر چه شدت اثرگذاری کسری بودجه بر تورم در فصل های رژیم صفر (۱۳۷۴- ۱۳۷۰ و ۱۳۹۲-۱۳۹۰) و فصل های رژیم یک (۱۳۹۰ -۱۳۷۴ و ۱۳۹۷-۱۳۹۲) یکسان نبوده است. هم چنین و براساس واقعیت های اقتصاد ایران، به نظر می رسد دیدگاه های سارجنت و والاس (۱۹۸۱) جهت توجیه نظری رابطه علی یک طرفه از کسری بودجه دولت به تورم قابل دفاع است. براساس سارجنت و والاس (۱۹۸۱) در رژیم های مسلط مالی، مقامات مالی اقتصاد بر مقامات پولی اقتصاد مسلط هستند و مقامات پولی نمی توانند عرضه پول را کنترل کنند که در این صورت مقامات پولی با تقاضای دولت برای اوراق قرضه و پولی کردن کسری بودجه دولت مواجه خواهند بود و دولت پیوسته کسری بودجه را با مالیات تورمی تامین مالی می کند. بنابراین و براساس یافته های این مطالعه، می توان از «ضرورت استقلال مقامات مالی و پولی» به عنوان یک پیش شرط اساسی جهت کنترل تورم در ایران نام برد.

Keywords:

تورم , کسری بودجه , علیت گرنجر , مارکوف سوئیچینگ , ایران