محمد ابراهیم فاضل ولی پور - استادیار، گروه زمین شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

چکیده:زمینه وهدف : امروزه آلودگی خاک به فلزات­ سنگین به­عنوان یکی از مهمترین آلاینده­ ها محسوب می­شود و از نظر سمیت و پایداری جز خطرناک­ترین گروه طبقه­ بندی شده­اند و به­دلیل خصوصیات آلایندگی­ شان در خاک، سمی بودن، زمان ماندگاری بالا و تجمع آنها در بافت جانداران، از اهمیت اکولوژیکی و بیولوژیکی زیادی برخوردارند. مطالعه حاضر با هدف بررسی نحوه پراکنش و توزیع فلزات سنگین در خاک منطقه ده­نو شاندیز (شمال غرب مشهد) انجام شد.مواد و روش­ها: در این تحقیق ۲۰ نمونه خاک از عمق صفر تا ۳۰ سانتی­متری جمع­ آوری گردید و غلظت کل عناصر آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم و نیکل با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی اندازه­گیری شد. برخی از ویژگی­های خاک شامل PH،  درصد کربن، ظرفیت تبادل کاتیونی و بافت خاک نیز در نمونه­ها اندازه­گیری گردید. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار آماری spss ، ورژن ۷/۲ انجام شد.یافته­ها: بر اساس نتایج حاصل از اندازه­گیری میزان غلظت فلزات­سنگین، میانگین غلظت آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم و نیکل در منطقه مورد مطالعه به­ترتیب ۱۰/۸۷،  ۰/۲۶،  ۱۴/۸،  ۵۶/۶ و ۲/۶۸میلی­ گرم بر کیلوگرم بود. همچنین براساس نتایج حاصل از آنالیز آماری انحراف­معیار و میانگین فلزات آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم و نیکل در منطقه مورد مطالعه به­ترتیب ۱/۹۷،  ۰/۱۶، ۱/۳۲، ۱۹/۴۷ و ۱۷/۳۹ بود.نتیجه­ گیری: غلظت نیکل در خاک­های منطقه نسبت به میانگین استاندارد سازمان حفاظت محیط­زیست ایران بالاتر و غلظت کروم، کبالت، کادمیوم و آرسنیک نسبت به میانگین این استاندارد پایین­تر است. وجود خاک­ های سرپانتینیتی، سبب افزایش غلظت عنصر نیکل در منطقه شده است.نوع مقاله : مقاله پژوهشی

آلودگی خاک, توزیع مکانی, ده نو شاندیز, فلزات سنگین, مشهد