محمدحسن یزدانی - استاد، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل ایران
مریم جامی اودولو - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
ژیلا فرزانه سادات زارنجی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیدهزمینه و هدف: با توجه به اینکه مشکلات زیستمحیطی روزبه روز در حال افزایش است، حفظ محیطزیست نیازمند رفتار زیستمحیطی مناسب میباشد. در این میان زباله­پراکنی و تجمع زباله در طبیعت و محیط، به عنوان یک مساله زیست محیطی و انسانی کاملا شناخته شده است که علاوه بر مسائل زیبایی­شناختی محیط، تهدیدی برای بهداشت و سلامتی روحی، روانی و جسمی شهروندان است. علی رغم تاثیرات مثبت شیوع ویروس کووید-۱۹ در محیط زیست، تاثیرات منفی نیز بر محیط زیست داشته است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل آسیب­شناسانه رفتار زیست محیطی شهروندان در منطقه ۳ شهر اردبیل با تاکید بر زباله­پراکنی در دوران پاندومی کووید-۱۹ و با در نظر گرفتن ۴ معیار (فقدان امکانات، محیط کثیف، گمنامی و عادت به زباله­پراکنی) صورت گرفت.مواد و روش­ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی و پیمایشی، جهت سنجش رفتارهای زیست محیطی شهروندان محلات مورد مطالعه، شاخص های مرتبط زباله­پراکنی با استفاده از روش آنتروپی وزن­دهی و محلات هدف با بهره گیری از روش های تصمیم گیری رتبه بندی و برای دست­یابی به اولویت­بندی نهایی از روش ادغامی کپ لند استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار آماری۲۵  SPSS، و اکسل جهت برآورد میانگین پاسخ­های پرسشنامه انجام شد.یافته­ها: بر اساس یافته­های حاصل از روش­های مختلف تصمیم گیری، محله ملایوسف و ملاباشی با کمترین امتیاز در نامطلوب­ترین وضعیت و رتبه نخست به لحاظ زباله­پراکنی قرار داشتند و محله رضوان با کسب بیشترین امتیاز در رتبه آخر و دارای بهترین وضعیت بود.نتیجه­گیری: از آنجایی که بسیاری از شهروندان فقدان یا ضعف خدمات مربوط به دفع زباله را یکی از دلائل مهم رفتار زباله­پراکنی دانسته­اند، از این رو فراهم نمودن زیرساخت­های بهداشتی- مراقبتی و آموزشی در سطح شهر بسیار حائز اهمیت می­باشد تا بتوان افراد جامعه را به رفتارهای زیست­محیطی مسئولانه تشویق نمود.نوع مقاله: پژوهشی

آسیب شناسی , آسیب شناسی, اردبیل, رفتار زیست محیطی, زباله پراکنی, کووید-۱۹