علی امید مهر - روان شناسی عمومی، گروه روان شناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران aliomidmehr@yahoo.com
حمید رضا حکمت - نویسنده مسئول، استاد گروه روان شناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران، drhamid۰۰@gmail.com.
داوود کردستانی - استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران ، kordestani۳۰۰۰@gmail.com
محمدتقی غلامی - استادیار گروه روان شناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران gholamitaghi@yahoo.com

مقدمه: اختلال افسردگی بیماری مزمن و ناتوان کننده ای است که تعداد زیادی از افراد را در سراسر جهان تحت تاثیر خود قرار داده است. پژوهش حاضر تعیین تفاوت اثربخشی ذهن آگاهی، معنادرمانی و درمان فعال­ساز رفتاری بر افکار خودآیند منفی و توجه دانشجویان دختر افسرده سال ۱۳۹۸ بود. روش پژوهش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری مراجعان دانشجوی دختر مقطع کارشناسی بود که در سال ۱۳۹۸ مراجعه کرده بودند که از میان آن­ها ۶۰ نفر به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند و با همگن­سازی سن در چهار گروه قرار گرفتند. شرکت­کننده­ها در هر سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری به پرسشنامه افسردگی بک؛ پرسشنامه افکار خودآیند هولون و کندال و آزمون توجه d۲ بریکنکامپ پاسخ دادند. گروه­های آزمایش ۸ جلسه درمان ذهن آگاهی، ۱۰ جلسه معنادرمانی و ۱۰ جلسه فعال­ساز رفتاری را دریافت کردند. جهت تحلیل داده­ها از روش تحلیل آمیخته، نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته­ ها: در پژوهش حاضر مداخلات بر افکار خودآیند منفی (۰۰۱/۰=P) اثر کاهنده داشتند. اثر زمان موجب کاهش افکار خودآیند منفی (۰۰۱/۰=P) نسبت به مرحله پیش آزمون شد. اثر متقابل زمان*گروه­ها موجب کاهش افکار خودآیند منفی (۰۰۱/۰=P) نسبت به گروه گواه شد. مداخلات بر توجه (۰۰۱/۰=P) اثر افزاینده داشتند. اثر زمان موجب افزایش توجه (۰۰۱/۰=P) نسبت به مرحله پیش آزمون شد. اثر متقابل زمان*گروه­ها موجب افزایش توجه (۰۰۱/۰=P) نسبت به گروه گواه شد. نتیجه­ گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد هر سه رویکرد درمان ذهن آگاهی، معنادرمانی و درمان فعال­ساز رفتاری هر یک با هدف قرار دادن یک بعد از افسردگی بر افکار خودآیند منفی و توجه در دختران افسرده با اثر کاهنده اثربخش هستند.

افسرده افکار خودآیند منفی توجه ذهن آگاهی فعال ساز رفتاری معنادرمانی