لیلا موقر قره باغی - دانش آموخته ی بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
یوسف فرخ زاد - دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
داریوش رمضان - استادیار گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل

این مطالعه با هدف ارزیابی اثر ۵ غلظت مختلف از ملاتونین ۰، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۹۹ میکرومولار در کشت درون شیشه ای زیره ی سیاه انجام شد. نتایج ما نشان داد که تیمار ملاتونین صرف نظر از غلظت، وزن تر کالوس را کاهش می دهد با این حال درصد وزن خشک را افزایش می دهد به طوری که بیشترین درصد وزن خشک از تیمار ۱۰۰ میکرومولار ملاتونین حاصل شد. به طور کلی درصد زنده مانی کالوس تحت تمام غلظت های ملاتونین بالاتر از از تیمار شاهد (عدم کاربرد ملاتونین) بود. نتایج این آزمایش همچنین نشان داد که درصد شیشه ای شدن کالوس (نرم و آبکی شدن) تحت کاربرد ملاتونین کاهش می یابد و کمترین درصد کالوس های شیشه ای شده تحت غلظت ۱۰۰ میکرومولار ملاتونین ثبت شد. نظر به شیشه ای شدن سریع کشت های کالوس گیاه زیره ی سیاه جهت القاء کشت سوسپانسیون سلولی و نتایج این آزمایش کاربرد ملاتونین قابل توصیه است.

کالوس زایی، درصد شیشه ای شدن، ملاتونین، زیره ی سیاه، نرخ زنده مانی