طاهره رئیسی
سید حسن طباطبائی
حبیب بیگی هرچگانی

اندازهگیری و تخمین تبخیر به آسانی میسر نیست و تنها با استفاده از روش های تجربی یا تعادل آب خاک در لایسیمتر، تبخیر را می توان تعیین کرد. از طرف دیگر در مکان هایی که شرایط مزرعه استاندارد (تعریف شده در فائو ۵۶) نباشد، اعمال تصحیح بر روی تبخیر و تعرق محاسبه شده بر مبنای پارامترهای فیزیکی مورد نیاز است. یکی از این شرایط وجود نمک در محلول خاک است که منجر به کاهش تبخیر میشود. هدف از این مطالعه واسنجی مدل تجربی آیدین- اویگر، در یک خاک شور تحت مدیریت های مختلف با آب شور برای شرایط خشک و نیمه خشک است. بدین منظور، سه تیمار مدیریت تلفیقی آبیاری با آب شور و شیرین (مخلوط، نیم در میان و یک در میان) در سه تکرار به صورت طرح کاملا تصادفی در نه لایسیمتر اجرا شد. نمونه برداری در یازده مرحله انجام گرفت و در فاصله بین دو نمونهبرداری متوالی میزان تبخیر از خاک با استفاده از رابطه ی بیلان آب در خاک به دست آمد. از میان این یازده مجموعه داده تبخیر مشاهده شده، هشت مجموعه به منظور واسنجی مدل و سه مجموعه برای اعتبارسنجی مدل های واسنجی شده، مورد استفاده قرار گرفتند. معنیدار بودن مدل های برازش شده از طریق تشکیل جدول تجزیه واریانس مورد بررسی قرار گرفت و پس از اطمینان از معنیدار بودن، اعتبارسنجی مدلهای برازش شده از طریق ضرایب جرم مانده (CRM)‎ و کارآیی مدل (EF)‎ انجام شد. ضرایب CRM و EF در سه تیمار مخلوط، یک در میان و نیم در میان به ترتیب ۳۹‎/۰-، ۳۴‎/۰- و ۳۹‎/۰-؛ ۲۸‎/۰-، ۱۴‎/۰- و ۱۸‎/۰- به دست آمد. از این رو، در هر سه تیمار اعمال شده، مدل های برازش شده از کارآیی نسبتا خوبی برای پیشبینی تبخیر در محدوده زمانی مورد مطالعه و خاک مورد مطالعه برخوردارند.

مدلهای تجربی, آب شور, واسنجی, تبخیر خاک شور, مدیریت تلفیقی آب شور و شیرین