مهدی دستورانی
محسن نصرآبادی

در تحقیق حاضر، اثر ته نشینی رسوبات در پشت سرریز اوجی بر مشخصات جریان، شامل ارتفاع و سرعت جریان در بالادست، نیمرخ سطح آب، ضریب دبی جریان، محل تشکیل عمق بحرانی، سرعت در پنجه سرریز و جهش هیدرولیکی در پائین دست بررسی شده است. بدین منظور چهار سرریز اوجی متفاوت با شیب وجه بالادست قائم، یک افقی: سه عمودی، دو افقی: سه عمودی و سه افقی: سه عمودی و با ارتفاع ثابت ۲۵ سانتی متر مورد آزمایش قرار گرفت. برای شبیه سازی ته نشینی رسوبات در پشت سرریز اوجی، از رسوبات یکنواخت با قطر متوسط ۰.۴ میلی متر استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش ارتفاع رسوبات پشت سرریز، عمق آب و سرعت متوسط جریان در بالادست، He افزایش می یابد. تغییر He باعث کاهش ضریب دبی سرریز می شود، به گونه ای که مقدار این پارامتر از ۲.۲۵ در حالت اولیه (شرایط بدون رسوب) به ۱.۶۹ در حالت پر بودن مخزن کاهش یافته است. همچنین با افزایش ارتفاع رسوبات در پشت سرریز، مقادیر سرعت و عدد فرود در پای پنجه سرریز افزایش می یابند. مطالب فوق نشان می دهد که طراحی سرریز بندهای انحرافی صرفا بر اساس شرایط اولیه مخزن صحیح نیست و در طول عمر مفید بند انحرافی باعث بروز مشکلات عمده ای در پایداری سرریز می شود.

نیمرخ سطح آب, ضریب دبی جریان, سرریز اوجی, ته نشینی رسوبات