مهدی دستورانی
محسن نصرآبادی

ایجاد جهش آبی در مجاری شیبدار یکی از مسائل مورد توجه محققین بوده است. در تحقیق حاضر، اثر توام زبری بستر و شیب معکوس کانال های مستطیلی بر مشخصات جهش هیدرولیکی به صورت آزمایشگاهی بررسی شده است. برای آزمایشات از یک فلوم با عرض ۰.۷، ارتفاع ۰.۶ و طول ۱۵ متر استفاده شد. آزمایشات در محدوده ی اعداد فرود بین ۳ تا ۶، شیب های معکوس ۰، ۰.۰۰۵، .۰۱ و .۰۲ و چهار ضریب زبری .۰۱۱۴، .۰۱۴۵، .۰.۰۱۷۲ و ۰.۰۱۹۱ صورت گرفته است. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که با افزایش شیب معکوس نسبت عمق ثانویه و طول جهش هیدرولیکی کاهش می یابد و افزایش زبری کف کانال به دلیل افزایش تنش برشی، باعث تشدید تاثیر شیب معکوس روی طول جهش می شود. در توجیه این تغییرات می توان تاثیر مولفه رو به پایین نیروی وزن در روی شیب معکوس و افزایش تنش برشی در روی بستر زبر را عامل اصلی تغییرات دانست. همچنین افت انرژی جهش با افزایش شیب معکوس و ارتفاع زبری افزایش می یابد.

دریچه کشوئی, شیب معکوس, ضریب زبری, جهش هیدرولیکی