تورج میرمحمودی - استادیار گروه زراعت و علوم و تکنولوژی بذر،واحد مهاباد،دانشگاه آزاد اسلامی،مهاباد،ایران

مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و مقایسه ناسیونالیسم و امت گرایی در دنیای اسلام پرداخته است. تقابل و تعامل هویت ملی و امت گرایی اسلامی یکی از مباحث چالش انگیز میان متفکران اسلامی است. اتحاد دنیای اسلام و تشکیل حکومت اسلامی و اجرای قوانین شریعت جزء مفاهیم اساسی اسلام سیاسی هستند. بسیاری از کشورهای مسلمان مشخصات و ویژگی های خاص ژئوپولیتیک، فرهنگی و اقتصادی دارند و منافع ملی در هرکدام از حکومت ها تحت تاثیر عوامل بیرونی و درونی با دیگران متفاوت است. تهدیدات بین المللی روبروی دنیای اسلام در حال افزایش است. در چنین شرایطی، ارجحیت با اتحاد امت اسلامی است. در مقابل، ملی گرایان به منافع درونی و ناسیونالیسم ملی معتقد هستند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که باتوجه به افزایش تهدیدات بین المللی که عمدتا از سوی کشورهای توسعه یافته غربی اعمال می شود، دو مفهوم اتحاد دنیای اسلام و ملی گرایی باهمدیگر همسو هستند و کشورهای مسلمان با حفظ هویت ملی می توانند به همگرایی اسلامی دست پیدا کنند و مفهوم امت اسلامی جامه عمل بپوشاند.

ناسیونالیسم, امت گرایی, وحدت دنیای اسلام, اسلام سیاسی