قابلیت گیاه یونجه در پالایش خاک آلوده به نیکل و سرب

زمینه و هدف: در دهه اخیر مسئله آلودگی خاک به فلزات سنگین ازجمله نیکل و سرب، یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی به شمار می رود. بر اساس داده های آژانس حفاظت محیط زیست، نیکل در مقدار زیاد مضر و آلاینده ای خطرناک و سرب مهم ترین فلز آلاینده محیط می باشد. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت آلودگی خاک پالایشگاه گچساران با استفاده از شاخص های زیست محیطی ضریب آلودگی، شاخص درجه آلودگی و شاخص اصلاح شده درجه آلودگی و بررسی پتانسیل گیاه پالایی یونجه که بومی منطقه گچساران است. روش بررسی:  از خاک پالایشگاه گچساران در سال ۱۳۹۶ بعنوان مرکز آلودگی، چهار محدوده ۵۰۰-۰ متر، ۱۰۰۰-۵۰۰ متر، ۱۵۰۰-۱۰۰۰ متر و ۲۰۰۰-۱۵۰۰ متر انتخاب گردید. در هر محدوده ۵ نمونه خاک از عمق ۰ تا ۳۰ سانتیمتر سطح خاک برداشت گردید. برای اندازه گیری فلزات سنگین از دستگاه ICP-OES استفاده شد. از نرم افزار SPSS برای تجزیه آماری استفاده شد. یافته ها: آنالیز شاخص های زیست محیطی منطقه موردمطالعه را نسبت به عنصر نیکل با درجه آلودگی قابل توجه و نسبت به عنصر سرب با آلودگی بسیار بالا نشان می دهد. مقایسه میانگین غلظت نیکل و سرب در نمونه های خاک کشت شده با گیاه یونجه اختلاف معنی داری با میانگین غلظت نیکل و سرب در محدوده موردبررسی دارد. بحث و نتیجه گیری: به طورکلی گیاه یونجه به عنوان گیاه بومی منطقه می تواند در شرایط نامناسب آلودگی باعث جذب و استخراج نیکل و سرب از خاک شود. نتایج نهایی این پژوهش نشان می دهد که توانایی گیاه یونجه در گیاه پالایی عنصر نیکل در خاک آلوده به مواد نفتی بیشتر از عنصر سرب در محدوده پالایشگاه گچساران می باشد.

Keywords:

آلودگی خاک , فلزات سنگین , شاخص های زیست محیطی , گیاه پالایی