اسماعیل خارستانی - دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت- دانشگاه علامه طباطبائی

مددکاری در تعالیم همه ادیان آسمانی آمده است و همه رهبران الهی، مردم را بدان فرا خوانده اند. از این رو، خاستگاه مددکاری را باید در ادیان جستجو کرد، چراکه یکی از مهم ترین پندهای همه ادیان، کمک کردن و یاری رساندن به همدیگر و همنوع خود است. در آیات قرآن و روایات معصومین‰ نیز به مددکاری و یاری رساندن، به ویژه به یتیمان، توجه ویژه ای شده و دستورات صریح و اکیدی در این خصوص دارد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی مبانی و مهارت های مددکاری اسلامی در توانمندسازی ایتام بر مبنای سیره ائمه اطهار‰ به ویژه امام رضا† می باشد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل اسنادی است. جامعه تحقیق شامل قرآن کریم و احادیث و روایات معصومین‰ و دیگر بزرگان است که در کتاب ها، نشریات و پژوهش ها و تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق می باشد. نمونه گیری به شیوه هدفمند انجام شده و بر این اساس، از منابع فوق الذکر استفاده گردیده است. در این تحقیق، ابتدا مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با تحقیق، تعریف و بیان شده است. سپس اهمیت و ضرورت مددکاری در جامعه بر مبنای سیره ائمه‰ ذکر گردیده و در پایان نیز، عوامل و مولفه های موثر در توانمندسازی ایتام بر مبنای سیره ائمه اطهار‰ به ویژه امام رضا† مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و به این نتیجه رسیده است که، مددکاری یک اصل مهم اجتماعی و همه جانبه است که علاوه بر امور مادی، ابعاد روحی و معنوی زندگی را نیز شامل میشود. ائمه اطهار‰ به ویژه امام رضا† در سیره و آموزه های خود همگان را به توجه و یاری رساندن به ایتام و توانمند ساختن آنها جهت عهده دار شدن امور زندگی خود سفارش نموده و مولفه هایی برای آن معرفی نموده اند که با بهره گیری از این مولفه ها می توان به ثمرات آن دست یافت.

مددکاری, توانمندسازی, ایتام, ائمه اطهار‰, امام رضا†