مدل اولویت بندی و تخصیص واکسن کرونا در محلات شهر مشهد با استفاده از AHP و منطق فازی

مقدمه: گسترش جهانی ویروس کرونا در سال ۲۰۱۹ و آمار بالای مرگ و میر طی این بیماری مبین تصمیم­گیری و یافتن راه­حلی برای کنترل و جلوگیری از شیوع آن می­باشد. یکی از موثرترین راه ها برای پیشگیری و مقابله، استفاده از واکسن است که باتوجه به عرضه محدود آن، عموما توزیع آن اولویت­بندی شده و تخصیص بین افراد صورت می­گیرد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- همبستگی برای دست­یابی به هدف اولویت­بندی و تخصیص واکسن کرونا در محلات شهر مشهد از GIS، ابزار AHP و منطق فازی استفاده شده است و اولویت­بندی محلات در چهار سناریو، شامل سناریو AHP، سناریو دستورالعمل WHO، سناریو دستورالعمل وزارت بهداشت و درمان ایران و سناریو خرد جمعی بومی سازی شده تحلیل گردید. یافته ها: خروجی اولویت­بندی محلات حاصل از چهار سناریو مذکور در ۵ کلاس مشخص گردیده است. در سناریو AHP، کم­ترین درصد(۸۹/۸) و در سناریو خرد جمعی بومی سازی شده بیشترین درصد(۲۲/۴۲) به محلات دارای اولویت ۱ اختصاص یافت. از نظر پراکندگی مکانی تنها در سناریو نخست نظم مشخصی مشاهده شد. هم چنین در بین نتایج عموما همبستگی بالایی مشاهده نمی شود و تنها سناریو وزارت بهداشت و درمان ایران و خرد جمعی بومی سازی شده دارای هم بستگی ۸۲/۰ است. نتیجه گیری: با توجه به کمبود واکسن، تخصیص مکانی براساس دستورالعمل های ارائه شده به عنوان یک روش مطمئن که می تواند معیارهای اساسی تخصیص منابع محدود درمانی را برآورده سازد، در این تحقیق به اجرا درآمد و ۱۸۰ محله  شهر مشهد در سناریوهای مختلف دارای اولویت های مشخص شدند که می تواند به تصمیم گیران حوزه سلامت کمک نماید.    

Keywords:

Corona , Vaccine Allocation , AHP , Fuzzy Logic , COVID-۱۹ , کرونا , تخصیص واکسن , تحلیل سلسله مراتبی , منطق فازی , COVID-۱۹