سیدمحمدرضا علوی زاده - استادیار، گروه روان شناسی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسول)
جهانشاه محمدزاده - دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
سمیه انتظاری - دانش آموخته دکتری، گروه روان شناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.
گابریله کازلی - استاد، گروه مطالعات شناختی، دانشگاه مودنا، مودنا، ایتالیا.

اختلال قماربازی یک اختلال اعتیادی است که به اندازه ی دیگر اختلال های اعتیادی مورد توجه قرار نگرفته است، از این روی ابزارهای روانسنجی مرتبط با تشخیص و درمان این اختلال محدود است. هدف این پژوهش هنجاریابی پرسشنامه ی فراشناخت های قماربازی در میان دانشجویان بود. شرکت‎کنندگان در این پژوهش ۹۹ نفر (۵۸ زن و ۴۱ مرد) دانشجوی مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بودند که به روش نمونه گیری گوی برفی انتخاب شده بودند. شرکت کنندگان فرمت اینترنتی پرسشنامه ی فراشناخت-های قماربازی و چک لیست اختلال قماربازی را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که این پرسشنامه دارای خصوصیات روانسنجی مناسبی است. پایایی این پرسشنامه با همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ ۸۵/۰، به روش دونیمه‎سازی ۸۴/۰ به دست آمد؛ پایایی ترکیبی برای مولفه های فراشناخت های مثبت و منفی نیز به ترتیب ۸۶/۰ و ۸۴/۰ به دست آمد. روایی این پرسشنامه به صورت روایی ملاکی با چک لیست اختلال قمار برای مولفه های فراشناخت های مثبت و منفی ۵۸/۰ و ۷۲/۰ بود. روایی سازه ۹۵/۰، روایی افتراقی در دامنه ی ۷۲/۰ تا ۹۳/۰ به دست آمد؛ روایی همگرا برای زیرمقیاس های فراشناخت های مثبت و منفی ۵۶/۰ و ۵۲/۰ و همچنین تک بعدی بودن نشانگرها مورد تائید قرار گرفت؛ و در نهایت فرم ۱۰ سوالی با مدل دو مولفه ای این پرسشنامه با توان پیش بینی ۹۵/۰ تائید شد. بر اساس یافته های این پژوهش، پرسشنامه ی فراشناخت های قماربازی یک ابزار استاندارد است که در پژوهش و عمل می تواند مورد استفاده ی پژوهشگران و متخصصان روان شناسی بالینی ای قرار بگیرد که با اختلال قماربازی درگیرند.

اختلال اعتیادی, اختلال قماربازی, فراشناخت, پرسشنامه‎ی فراشناخت های قماربازی