بهروز یاراحمدی - بخش تحقیقات علوم دامی مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران
محسن محمدی ساعی - بخش تحقیقات علوم دامی مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
کریم قربانی - استادیار ، عضو هیات علمی بخش تحقیقات علوم دامی مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نادر پاپی - ، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، مدیر ایستگاههای تحقیقاتی موسسه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج ایران

زمینه مطالعاتی: رشد جبرانی در واقع یک فرایند فیزیولوژیک است که در آن از پتانسیل حیوان، پس از یک دوره اعمال محدودیت غذایی، برای افزایش رشد و بازده رشد در طی دوره تغذیه آزاد می توان بهره گرفت. هدف: این تحقیق به منظور بررسی اثر وزن متفاوت شروع محدودیت فیزیکی خوراک و دوره تغذیه مجدد بر عملکرد رشد بره های لری انجام شد. روش کار: برای انجام آزمایش، تعداد ۵۴ راس بره ی نر ۲۶ کیلوگرمی انتخاب و بر اساس روش اندازه های تکرار شده در قالب طرح کاملا تصادفی توسط رویه مختلط انجام شد. تیمارها شامل ۶ تیمار، گروه شاهد بره ۳۰ کیلوگرمی (جیره پروار بدون محدودیت؛ ۲) گروه ۸۰ درصد محدودیت خوراک بره ۳۰ کیلوگرمی ؛ ۳) گروه ۶۰ درصد محدودیت خوراک بره ۳۰ کیلوگرمی ؛ ۴) گروه شاهد بره ۳۵ کیلوگرمی (جیره پروار بدون محدودیت)؛ ۵) گروه ۸۰ درصد محدودیت خوراک بره ۳۵ کیلوگرمی ؛۶) گروه ۶۰ درصد محدودیت خوراک بره ۳۵ کیلوگرمی بود ند. پس از ۱۴ روز دوره پیش از محدودیت خوراک یک گروه شامل ۲۷ راس که به میانگین وزن ۳۰ کیلوگرمی رسیده بودند از بقیه جداشده و تحت تیمارهای محدودیت خوراک قرار گرفتند. گروه ۲۷ راسی باقیمانده تحت جیره قبلی به مدت ۳۵ روز تا رسیدن به وزن ۳۵ کیلوگرمی قرار داشتند. پس از رسیدن این گروه به میانگین ۳۵ کیلوگرمی جیره های محدودیت خوراک اعمال شد. دوره محدودیت خوراک برای هر دو گروه ۳۰ و ۳۵ کیلوگرمی ۳۵ روز بود. سپس گروه ۳۰ کیلوگرمی به مدت ۴۹ روز و گروه ۳۵ کیلوگرمی به مدت ۲۸ روز تا پایان دوره پروار تغذیه مجدد با جیره شاهد (جیره پروار بدون محدودیت و به صورت دسترسی آزاد) شدند. نتایج: نتایج نشان داد بین وزن نهایی بره ها در پایان دوره محدودیت خوراک اختلاف معنی دار وجود داشت (۰۵/۰>P). در پایان تغذیه مجدد بین گروه های شاهد (۳۰ و ۳۵ کیلوگرم) و گروه های محدودیتی ۸۰ و ۶۰ درصد محدودیت خوراک اختلاف معنی دار مشاهده نشد. بین ماده خشک مصرفی روزانه بره ها در پایان دوره محدودیت خوراک اختلاف معنی دار وجود داشت (۰۵/۰>P). در پایان رشد جبرانی بین گروه های شاهد و گروه های محدودیتی اختلاف معنی دار مشاهده نشد. در دوره تغذیه مجدد ضریب تبدیل خوراک در تیمارهای محدودیت خوراک نسبت به تیمارهای شاهد (۳۰ و ۳۵ کیلوگرم) کاهش داشت. نتایج ترکیب لاشه در دوره تغذیه مجدد نشان داد میانگین اکثر صفات لاشه در تیمارهای شاهد (۳۰ و ۳۵ کیلوگرم) و ۸۰ درصد خوراک برای بره های ۳۰ کیلوگرمی با یکدیگر تفاوت معنی دار نداشته و بالاتر از سایر گروه ها بودند. در این بین وزن دنبه، درصد دنبه و چربی کل لاشه در تیمارهای شاهد (۳۰ و ۳۵ کیلوگرم) بالاتر از کلیه گروه های محدودیت بود. نتایج نشان داد درصد گوشت لخم لاشه در گروه های جبرانی بالاتر از تیمارهای شاهد بود. نتیجه گیری نهایی: این مطالعه مشخص نمود بره های تحت محدودیت ۸۰ درصد خوراک برای بره های ۳۰ کیلوگرمی به دلیل افزایش وزن بالاتر، ضریب تبدیل خوراک مناسب تر نسبت به بره های شاهد که در کل دوره در حد اشتها خوراک مصرف نمودند، ارجحیت داشتند. همچنین تیمار فوق درصد چربی لاشه کمتر ، گوشت لخم بیشتر و درنهایت هزینه تولید هر کیلوگرم لاشه و گوشت لخم پائین تری نسبت به سایر تیمارها داشت.

تغذیه مجدد, خصوصیات لاشه, ضریب تبدیل خوراک, محدودیت خوراک