لیلاسادات داودی - دانش آموخته سطح ۴ گرایش تفسیر تطبیقی، مرکز تخصصی آموزش عالی فاطمه الزهرا(س) اصفهان
محمد معینی فر - استادیار گروه مذاهب کلامی دانشگاه ادیان و مذاهب

آیه مباهله یکی از مهم ترین آیات قرآنی است. این آیه که درباره مباهله مسلمانان با مسیحیان نجران است، هم حقانیت پیامبر(ص) را ثابت و هم رفعت، مقام و علو درجه اهل بیت را بیان می کند. به همین دلیل علما و مفسران بسیاری از مذاهب مختلف اسلامی درباره این آیه بحث کرده اند. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله آیه مباهله به روش توصیفی تحلیلی از دیدگاه امامیه و اشاعره بررسی شده است. از مهم ترین یافته های این تحقیق این است که اشاعره و امامیه بر حضور حسنین، حضرت فاطمه و علی(ع) در مباهله و دلالت «ابنائنا» بر حسنین و «نسائنا» بر فاطمه زهرا(س) اذعان دارند. همچنین امامیه و بیشتر علمای اشعری مصداق «انفسنا» را علی(ع) می دانند؛ ولی بعضی از اشاعره آن را سبب افضلیت ایشان نمی دانند و در مورد افضلیت امام دو دسته شده اند: ۱. تقدیم در خلافت، تقدم در فضیلت است؛ زیرا تقدیم مفضول بر افضل محال است و ۲. تقدم در خلافت دلیل بر افضلیت نیست. گروه دوم مجبور شده اند که قائل به جواز تقدیم مفضول بر فاضل شوند و دلایلی برای آن ذکر کنند که هیچ یک از دلایلشان تمام نیست.

آیه مباهله, امامت, شیعه امامیه, اشاعره