امیر رضا اروانه - شیراز، دانشگاه شیراز، دانشکده علوم، بخش شیمی، کد پستی ۸۴۳۳۴-۷۱۹۴۶
مهدی سادات شجاعی - شیراز، دانشگاه شیراز، دانشکده علوم، بخش شیمی، کد پستی ۸۴۳۳۴-۷۱۹۴۶

مهم ترین چالش در انواع مهندسی بافت، طراحی داربست ها با خواص فیزیکی، مکانیکی و زیستی مشابه با ماتریس برون سلولی (ECM) بافت هدف است. در حالت ایده­ آل تکثیر مناسب سلول­ هم زمان با تخریب داربست و در نهایت بازسازی و ایجاد بافت مدنظر درون داربست اتفاق می افتد. استفاده از پلیمرهای زیست ­تخریب­ پذیر یا ترکیبی از این پلیمرها و سرامیک، فلزات یا کربن به ایجاد داربست ها با خواص مدنظر منجر می ­شود. تاکنون پلیمرهای طبیعی و سنتزی مختلفی بدین منظور پیشنهاد شده ­اند که پلی استرهای آلیفاتیک زیست­ تخریب ­پذیر و زیست ­سازگار به ­دلیل داشتن خواص قابل پیش ­بینی و تنظیم پذیر، یکی از بهترین ماتریس های پلیمری در طراحی داربست­ های استفاده شده در مهندسی بافت شناخته شده اند. به دلیل خواص منحصر به فرد این پلیمرها، تعداد پژوهش های انجام شده روی آن ها با هدف کاربرد در مهندسی بافت در حال افزایش است و بنابراین بررسی مروری اهداف و چالش­ های پیش رو ضروری به نظر می­ رسد. بر این اساس، هدف مقاله حاضر معرفی و بررسی پژوهش های انجام شده درباره پلی­ استرهای آلیفاتیک زیست­ تخریب­ پذیر پرکاربرد شامل پلی­(لاکتیک ­اسید) (PLA)، پلی(گلیکولیک ­اسید) (PGA)، پلی­(لاکتیک-co-گلیکولیک اسید) (PLGA)، پلی­ کاپرولاکتون (PCL) و خانواده پلی ­استرهای میکروبی پلی­ هیدروکسی­ آلکانوآت­ ها (PHA) به­ ویژه پلی ­هیدروکسی ­بوتیرات (PHB) و کوپلیمر پلی(۳-هیدروکسی بوتیرات-۳coهیدروکسی والرات) (PHBV) است. در این مقاله به ­طور ویژه روش­ های سنتز، خواص ساختاری، فیزیکی، مکانیکی و زیستی این پلیمرها بررسی می شود و با ارزیابی روش ­های متنوع اصلاح فیزیکی و شیمیایی گزارش­ شده در مقاله های پژوهشی سال­ های اخیر، به چگونگی غلبه بر چالش طراحی داربست مشابه با ECM پاسخ داده می شود. همچنین، درباره کاربرد این پلی­ استرها در مهندسی انواع بافت سخت و نرم از جمله استخوان، غضروف، رباط، تاندون، ماهیچه، طحال، قرنیه و پوست بحث می شود.

پلی استر, زیست تخریب پذیر, مهندسی بافت, ماتریس برون سلولی, زیست سازگار