فرزاد بابکان پور - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
محمدرضا رضائی - دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
احمد استقلال - استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
محمدحسین سرایی - دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
سیدعلی الحسینی المدرسی - دانشیار گروه سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده فنی مهندسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

افزایش جمعیت، رشد سریع شهرنشینی و خزش شهری عامل اصلی تولید فضاهای پیراشهری است. مدیریت شهری به عنوان یک نهاد محلی نقش اساسی در کنترل و هدایت روند گسترش کالبدی-فضایی شهرها دارد. الگوی کنونی مدیریت شهری در ایران منجر به بروز ناپایداری های فضایی-کالبدی و دست اندازی به فضاهای پیراشهری به ویژه زمین های کشاورزی در بیش تر شهرها از جمله یاسوج شده است. پژوهش حاضر با هدف مدلسازی ساختاری مولفه های مبنایی مدیریت شهری موثر بر هدایت و کنترل روند توسعه فضایی-کالبدی مناطق پیراشهری یاسوج صورت گرفته است. روش پژوهش مبتنی بر رویکرد توصیفی-تحلیلی که با پیمایش میدانی جهت تکمیل پرسشنامه ها می باشد. جامعه آماری پژوهش، مدیران، متخصصان و کارشناسان نهادهای دولتی و عمومی شهر یاسوج است که به روش نمونه گیری خوشه ای و به صورت هدفمند با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه مورگان به تعداد ۱۴۸ نفر انتخاب شد. داده های گردآوری شده با بهره گیری از روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس (Smart P.L.S) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مولفه های مبنایی مدیریت شهری (سیاست گذاری و تصمیم گیری شهری، برنامه ریزی و سازماندهی، امور اجرایی و خدمات شهری) به میزان ۴۳۳/۰، ۳۷۲/ و ۴۸۷/۰ تغییرات کنترل و هدایت روند توسعه فضایی-کالبدی محدوده مطالعاتی را تبیین می کنند. هم چنین تاثیر مولفه های مبنایی مدیریت شهری طبق آماره t (۹۳۵/۱۲)، (۸۸۸/۴)، (۸۵۱/۱۴) در سطح ۹۹ درصد معنادار بوده که بیانگر تاثیر مثبت و معنادار این مولفه ها بر کنترل و هدایت روند توسعه فضایی-کالبدی است. در مجموع این سه مولفه مدیریت شهری، ۸۷۴/۰ درصد متغیر هدایت و کنترل توسعه فضایی مناطق پیراشهری یاسوج را پیش بینی می کنند.

مدیریت شهری, توسعه فضایی - کالبدی, مناطق پیراشهری, یاسوج