مهدی محمودوند - گروه حقوق خصوصی

اغلب شهرهای مهم و تاریخی ایران، به سبب نوع اقلیم و به خصوص نوع مصالح استفاده شده و به علت عدم رعایت اصول و استاندارهای طراحی شهری و شهرسازی، با پدیده بافت های فرسوده مواجه اند. هرگونه برنامه ریزی و اقدام در بافت های فرسوده شهری، به دلیل خصوصیات متمایز اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، حقوقی و زیست محیطی این پهنه ها، دقت و ظرافت خاص خود را می طلبد، بنابراین برنامه ریزی مردم محور و مشارکت پایدار مردمی در این خصوص اهمیت ویژه ای دارد. از طرفی، بهسازی و نوسازی این بافت ها، دغدغه های اساسی مورد توجه مدیران و برنامه ریزان شهری در سطوح ملی و محلی است و چالشی اساسی فراروی توسعه پایدار شهری به حساب می آید. هدف مقاله حاضر ضرورت توجه مدیریت شهری به ساماندهی بافت فرسوده در راستای تحقق حقوق شهروندی با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج ها نشان می دهد بناهای موجود در بافت های فرسوده شهر تهران، به علل گوناگون از جمله: قدمت، استفاده از مصالح بی دوام و کم دوام و عدم رعایت شیوه های صحیح ساخت و ساز، از استحکام و پایداری لازم برخوردار نیستند. مسئله دیگر عدم کارایی و ناتوانایی این بافت ها در پاسخگویی به نیازهای شهروندان است. دسترسی های نامناسب و نفوذ ناپذیری این بافت ها، علاوه بر اینکه عملیات امدادرسانی در مواقع خطر را با مشکل مواجه می سازد، باعث ایجاد ترافیک سواره و گاه عدم امکان دسترسی سواره ساکنین و نیروهای امنیتی در واقع اضطراری به این بافت می شود. با عنایت به گستردگی و اهمیت موضوع بافت های فرسوده شهری و خطرپذیری بالای مناطق شهری، بازسازی و بهسازی بافت های مذکور، جهت جلوگیری از خسارات جانی و مالی زلزله یکی از مهمترین موضوعات در رابطه با بافت های فرسوده شهری می باشد و یکی از موانع اصلی احیای این بافت ها، نحوه تامین مالی این پروژه ها است. این فرایند بدون مشارکت مردم غیرممکن و یا بسیار دشوار می باشد.

مدیریت شهری، ساماندهی بافت فرسوده، حقوق شهروندی