حدیثه حسنان - دانشجوی کارشناسی روانشناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
فائزه جهان - استادیار گروه روانشناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

مذهب و تعهد مذهبی به عنوان یک نیروی روانشناختی مهم می تواند بر نتایج اعمال و کارکردهای زندگی افراد تاثیر بسزایی داشته باشد. از این رو پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل علی تعهد مذهبی براساس هوش معنوی و توانمندی های منش با میانجیگری هراس اخلاقی در جوانان انجام شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را جوانان دختر و پسر شهر سمنان در نیمه اول سال ۱۴۰۰ تشکیل می دهد. تعداد نمونه ۲۰۰ جوان که به روش نمونه گیری در دسترس از شهر سمنان انتخاب شدند و به پرسشنامه های سیاهه تعهد مذهبی که ورتینگتون و همکاران (۲۰۰۳)، پرسشنامه هراس اخلاقی شهابی (۲۰۰۸)، پرسشنامه هوش معنوی عبداله زاده و همکاران (۱۳۸۸) و ابزار توانمندی های منش فرنهام ولستر (۲۰۱۲) پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج آزمون همبستگی نشان داد بین تعهد مذهبی درون فردی با مولفه های توانمندی های منش یعنی خرد، شجاعت، انسانیت، عدالت، اعتدال و تعالی رابطه مثبت و معنی دار می باشد. همبستگی بین تعهد مذهبی برون فردی با شجاعت، انسانیت و اعتدال مثبت و معنی دار می باشد. اما بین تعهد مذهبی برون فردی با خرد، عدالت و تعالی رابطه معنی داری بدست نیامد. بین تعهد مذهبی درون فردی با هوش معنوی و هراس اخلاقی و رابطه مثبت ومعنی دار بدست آمد. بین تعهد مذهبی برون فردی با هوش معنوی رابطه مثبت و معنی دار بدست آمد. اما بین تعهد مذهبی برون فردی با هراس اخلاقی رابطه معنی داری بدست نیامد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که مدل آزمون شده از برازش مناسبی برخوردار است. اثر مستقیم هراس اخلاقی، هوش معنوی و توانمندی های منش بر تعهد مذهبی معنادار می باشد. همچنین اثر مستقیم هوش معنوی و توانمندی های منش بر هراس اخلاقی معنادار است. بر اساس نتایج بدست آمده اثرات غیر مستقیم هوش معنوی بر تعهد مذهبی با میانجیگری هراس اخلاقی معنادار است. با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان گفت تعهد مذهب می تواند زمینه رشد، تعالی و خودشکوفایی را در جوانان افزایش دهد.

تعهد مذهبی، هوش معنوی، توانمندیهای منش، هراس اخلاقی