شهلا دربا - گروه اقتصاد سلامت، دانشکده مدیریت واطلاع رسانی پزشکی ، دانشگاه علوم پزشکی تبریز ، تبریز ، ایران
پیمان حریری - مسئول درآمد بیمارستان شهید دکتر قلی پور بوکان ، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران

گردشگری سلامت یکی از صنعت های رو به رشد دنیا می باشد که بحران کرونا به دلیل تضعیف بازار گردشگریسلامت، مراکز تشخیصی درمانی و شرکت های تسهیل گر را با تنگنای بیشتری در امور مالی رو به رو کردهاست. ولی فرصت مناسبی را برای زیر ساخت های لازم برای دوران کرونا از قبیل ساخت انترنتی مناسب، شکلدهی کلینک های مجازی، تسهیل فرآیندهای مربوط به بیماران بین الملل در موسسات تشخیصی و درمانی،بازبینی سیاست های مربوط به بازار گردشگری سلامت و غیره را فراهم کرده است. روش این پژوهش کیفیو به روش داده بنیاد (گراندد تئوری) صورت پذیرفته است. بر اساس مرور متون و بررسی تجربیات سایرکشورها پرسش نامه ای جهت جمع آوری داده های مورد نیاز طراحی شده و با استفاده از آزمون های آماریو نظرات متخصصین روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. داده ها با روش نمونه گیری گلوله برفی و بااستفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته از خبرگان و فعالین صنعت گردشگری گردآوری و از طریقاصول تحلیل داده ها و مبانی کد گذاری، تحلیل و مدل نهایی پژوهش با استفاده از نرم افزار اطلس– تی ارائهشده است . نتایج نشان داد که روند توسعه ی فناوریهای دانش بنیان، ارایه خدمات درمانی تخصصی و فوقتخصصی، در دسترس بودن جدیدترین تجهیزات و امکانات پزشکی، پزشکان ایرانی با اعتبار بین المللی وهزینه پایین خدمات سلامت مهمترین فاکتورهای موثر بر بازار گردشگری سلامت در بحران کرونا بودند. وقتآن است از نگاه سنتی عبور کنیم و با تفکر استراتژیک، گردشگری را مدیریت کنیم. این پژوهش مسیرییکپارچه برای مدیریت بحران و تاب آوری جامعه پیشنهاد میکند تا برای هدایت بحران ها و پایداری جامعهگردشگری، شکل دهی کلینک های مجازی، توسعه پیش از پیش دورا پزشکی در امور تشخیصی و مراقبتیدر دستور کار قرار گیرد.

گردشگری سلامت، توریسم پزشکی، سلامت هوشمند، پزشکی از راه دور