مهری عبدی میاردان - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد هشترود، دانشگاه آزاد اسلامی، هشترود، ایران

طنز یک نوع ادبی خاص است که در آن شاعر یا نویسنده، با نگاهی انتقادی به کشف عیب های افراد و جامعه می پردازد و آن را با شیوه ای هنرمندانه و خنده دار بیان می کند تا خواننده را وادار به تفکر و اصلاح کند. مولانا جلال الدین محمد بلخی نیز از طنز و شوخ طبعی به عنوان روشی برای تعلیم و تربیت انسانها استفاده کرده است؛ به گونه ای که در بعضی از آثار او رگه هایی از این نوع ادبی به چشم می خورد. مولوی برای برقراری ارتباط تعلیمی و تفهیم آموزه های تربیتی خود و همچنین برای زدودن خستگی شنوندگان و ترغیب مخاطبان برای گوش دادن به تعالیمش،از این شیوه بهره برده است. نگارنده در این مقاله خواهد کوشید تا ضمن بررسی مختصر طنز، به واکاوی اهداف مولانا از بکارگیری طنز و روش های کاربردی این شاعر برای ایجاد طنز در آثارش بپردازد. برای انجام این تحقیق از روش کتابخانه ای و توصیفی استفاده خواهد شد. مولانا برای انتقاد از پادشاهان ظالم، غرور و خودپسندی انسانها،خالی بودن زندگی از عشق واقعی و مصاحبت با افراد نالایق از زبان طنز استفاده کرده است و برای انجام این کار از روش های مختلف بهره برده است.

ادبیات تعلیمی، انتقاد، تعلیم و تربیت، طنز