رقیه باقرنژاد - دانشجوی دکترای برنامه ریزی درسی، واحد اسلامشهر- دانشگاه آزاد اسلامی اسلامشهر-ایران.
علیرضا عراقیه - هیات علمی گروه علوم تربیتی- واحد اسلامشهر- دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر- ایران.

تعلیم و تربیت یکی از اساسیترین فعالیتهایی است که در طی یک فرایند، نسل اول میکوشد تا قدرت آگاهی نسل بعد از خود را در همه زمینه ها پرورش داده و آنها را برای برخورد با مسائل گوناگون آماده سازد. تعلیم و تربیت بهمثابه جریانی است که باید در کنار آموزش، دانش، قدرت تفکر را در فرد رشد دهد و تسلط او را بر محیط زندگی افزون کند. در آموزش وپرورش، هم از علم صحبت میشود و هم از تفکر. هم پرورش عقلانیت موردتوجه است و هم از جنبه اجتماعی بودن انسان سخن به میان آمده است.در میان همه نهادهای جامعه، تعلیم و تربیت نهادی بنیادی و اساسی است که نقش منحصربه فردی دارد و تمام نهادهای اجتماعی دیگر به آن وابسته است. تعلیم و تربیت رسالت اصلی انبیاست و این خود نشاندهنده جایگاه مهم و غیرقابل انکار نهاد تعلیم و تربیت در سعادت و پیشرفت هر جامعه به سمت آرمانهای خود است. مسئله مهم و قابلتامل این است که از طریق تعلیم و تربیت چگونه میتوان راه رسیدن به تمدن نوین را هموار نمود.براساس یافته های این پژوهش، تعلیم و تربیت زمانی زمینه ساز تمدن میشود که بتواند مولفه های تمدن بخش را موردبازنگری قرار دهد. به این صورت که هر مولفه ای با نگرش تربیتی و زمینه سازی برای تمدن واکاوی عمیق قرار بگیرد. مولفه هایی که از دیدگاه مقام معظم رهبری برای تمدن سازی احصا شده شامل: معنویت، علم گرایی، اخلاق، عقلانیت، عدالت، وحدت گرایی، پیشرفت، مجاهدت مداوم و پویایی فرهنگ در بطن و متن تعلیم و تربیت قرار گیرد. تعلیم و تربیت سنجیدهای که حکمت اسلامی آن را تبیین میکند هم زمینه ساز ایجاد تمدن است و هم به بقاء و تداوم و شکوفایی آن نیز کمک میکند. در این میان به نهادها و بسترهای اثرگذاری که غالبا" فرایند تعلیم و تربیت انسان در آنها جریان یافته و شخصیتش در آنها سامان مییابد باید اشاره کرد که تولید علم در مسیر رشد و اعتلای تمدن ساز را دربی دارد.

حکمت اسلامی، تعلیم و تربیت، تعالی، تمدن ساز