مینا شمخی - استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز
علیرضا خنشا - دانشجوی دکتری علوم قرانی دانشگاه شهید چمران اهواز

یکی از دستورات عالی اسلامی، مساله ازدواج و قوانین زناشویی است. برخی از اندیشمندان با استناد به آیه ۳ سوره نساء، وجود قوانین چند همسری در فقه اسلامی را دلیل اباحه مطلق تعدد زوجات در شریعت اسلام می دانند، اما همانطور که میدانیم اسلام دین جامع الشرایطی است که براساس فطرت بنا شده و برای تمام حالتهای گوناگون (عادی و اضطرار و ... ) دارای قوانین می باشد. نظر به وجود شرط عدالت (فان خفتم الا تعدلوا فواحده) در همین آیه و باتوجه به احادیث رسیده از معصوم و با توجه به آیه ۱۲۹ همین سوره (لن تستطیعوا ان تعدلوا بین النساء) میتوان گفت که اساس در اسلام بر یک همسری است. از طرفی فقهای متقدم ادعای اجماع بر عدم مباح بودن چند همسری، و استحباب تک همسری نموده اند، و اکثر علمای متاخر و مراجع کنونی نیز فتوا بر عدم استحباب و جواز اباحه تعدد زوجات داده و حتی برخی بر مکروه بودن حکم، بخاطر مضرات ناشی از آن بر بنیاد خانواده تاکید نموده اند. همچنین حکومت اسلامی میتواند برای حفظ حریم خانواده؛ به عنوان حکم ثانویه، قیود و شرایطی در این باره وضع کندهمچنانکه در قانون مدنی خانواده ایران و برخی از کشورهای اسلامی دیده میشود. این پژوهش از منابع کتابخانه ای به شیوه تحلیلی کیفی بهره گرفته؛ نتایج نشان میدهد که جهت تحکیم نهاد خانواده، اصل در اسلام بر تک همسری میباشد و حکمت اباحه جواز تعدد زوجات در اسلام، به حالت ضرورت و منوط به شرایط خاص اجتماعی است.

قرآن، حکمت، تعدد زوجات ، بنیاد خانواده، حقوق زنان.