جمشید باقرزاده - استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

معاد یکی از اصول ادیان توحیدی بوده، در دین اسلام نیز به عنوان یکی از اصول جهان بینی به شمار می آید. ایمان به عالم آخرت، شرط مسلمانی است و هر کسی که این ایمان را از دست بدهد و آن را انکار کند، از زمره مسلمانان خارج است؛ از این روی پرداختن به بحث معاد نیز دارای اهمیتی خاص بوده و در آثار شاعرانی چون احمد محرم تجلی یافته است. او یکی از نوآوران در شعر معاصر عربی است که در اشعارش رویکرد بی نظیری به قرآن کریم داشته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی انجام خواهد شد و یافته ها حاکی از آن است که احمد محرم برای بیان اهداف خویش، همچون اهداف تربیت سیاسی، دینی و...، واژگان و بویژه درون مایه قرآن کریم، مربوط به یکی از مقولات حکمت اسلامی (معاد و رستاخیز) را فرا میخواند تا انگیزه ای جهت تهذیب نفس و تلاش و کوشش برای کسب صفات حسنه و حمیده و عالیه انسانی باشد و بدین وسیله، باعث تاثیر بیشتر آن بر خواننده شود. این هنرنمایی بر توجه آگاهانه شاعر به این کتاب آسمانی اشاره دارد، تا مردم را به تهذیب نفس در راه مبارزه با دشمنان و متجاوزان فرا خواند.

حکمت اسلامی، قرآن کریم، معاد، احمد محرم.