شاخصه های هنراسلامی در طرح های گیاهی و هندسی کاشیکاری های دوران سلجوقی

تاریخ هنرایران قدمتی دیرینه دارد و سرشار از نشانه، استعاره، رمز و راز و حکمت است. ایران به طور کلی دارای چهار دوره مهم تاریخی از جمله: ایران باستان، ایران قرون وسطی، ایران عصر جدید و ایران دوره معاصر می باشد. در دوره ایران قرون وسطی،اسلام ظهور می کند و خلفای اسلامی در سراسر ایران حکومت می کنند. درواقع بخش اعظم تاریخ هنر ایران، تاریخ هنر اسلامی است. یکی از اولین حکومت های اسلامی در ایران، حکومت سلجوقی است. در این دوره عناصربصری هنر و معماری به شکلی اسلامی فرم می گیرد در هنرهای مختلف دوران سلجوقی از جمله معماری، کاشیکاری و آجر کاری تبلور می یابند. مساجد، مقابر، مدرسه ها، و حتی ابنیه غیر مذهبی با کاشی کاریهایی به شیوه اسلامی تزیین می شوند. متعاقب آن برخی از مبانی نظری اسلامی ازجمله: وحدت در کثرت، تعادل، زیبایی، هماهنگی، توازن، اندازه، حد و حریم ، بداعت، هویت و سلسله مراتب در هنر کاشیکاری سلجوقی نمایان می شود. هدف تحقیق فوق، بررسی مبانی نظری نام برده شده در کاشیکاری گیاهی و هندسی دوران سلجوقی است. در این تحقیق کیفی بررسی شده است که کدامیک ازاین مبانی در کاشیکاری سلجوق مشهود است وچه معانی استعاره ای را در پی خود دارد. در واقع نقوش و طرح های صامت گیاهی و هندسی کاشیکاری سلجوقی از زبان بصری، به زبان زنده محاوره ای ترجمه شده اند؛ هدف پژوهش فوق این است که بیننده قادر باشد با دیدن طرح ونقش کاشیکاری سلجوقی پی به معانی و مفاهیم عمیق اسلامی و حکمت ورای آنها، ببرد.

Keywords:

طرح های گیاهی و هندسی در کاشیکاری , کاشیکاری اسلامی , کاشیکاری سلجوقی , مبانی نظری هنر اسلامی , مبانی نظری در معماری و شهرسازی اسلامی , شاخصه های هنر اسلامی