جواد حق گو - عضو هیئت علمی گروه تاریخ، تمدن و انقلاب اسلامی دانشگاه تهران
غلامعلی سلیمانی - دانشگاه تهران

سرمایه اجتماعی از موضوعات مهمی است که در پاندمی کرونا و نوع عملکرد دولت­ها در قبال این بحران بیش ازپیش مورد توجه ناظران قرار گرفته است. یکی از اصلی­ترین پرسش­های مربوط به موضوع سرمایه اجتماعی به نوع عملکرد رسانه­های دولتی در بحران هایی ازاین دست معطوف است. عملکردی که طبیعتا در شرایط بحرانی باید از یک وحدت رویه و عقلانیت واحد برخوردار باشد. فقدان چنین وحدت و عقلانیتی بدون شک آثار ناخوشایندی بر سرمایه اجتماعی کشورها می گذارد. در این پژوهش با طرح این سوال که عملکرد رسانه­های دولتی ایران در یک هفته اول بحران کرونا چه نسبتی با سرمایه اجتماعی کشور داشته، تلاش شده تا با ارائه یک چارچوب مفهومی و تبیین «تاثیر رسانه­ها بر سرمایه اجتماعی»، عملکرد سه خبرگزاری دولتی ایرنا، صداوسیما و فارس واکاوی شود. بدین منظور با بهره­مندی از روش تحلیل محتوا، عملکرد سه خبرگزاری فوق در دو موضوع؛ جلب مشارکت عمومی در مواجهه با بحران و همچنین میزان اعتماد به عملکرد دولت (قوه مجریه) در شرایط بحرانی مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها نشان می­دهد درباره دو موضوع مشارکت عمومی و اعتماد به عملکرد دولت یازدهم می توان نقش متغیرهای مداخله کننده بر عملکرد رسانه­ها را تا حدودی مشاهده کرد. این متغیرها در مقوله اعتماد به عملکرد دولت بیشتر از مقوله مشارکت عمومی مشاهده می­شود.

سرمایه اجتماعی, بحران کرونا, رسانه های دولتی ایران, مشارکت عمومی در مواجهه با بحران, اعتماد به دولت در بحران