سید اسماعیل حسینی اجداد - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه گیلان
حامد پورحشمتی - دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه

لقد انبری الشعر المعاصر یبحث عن طرق شتی ترسخ دور المفردات والتراکیب، وتتیح الهروب من رتابه کل ما هو معهود وتقلیدی، وهذا ما جعل الشاعر یستجیر بطرائق بصریه تناسب تعبیره ویغدق علی تصامیم قصیدته الشکلیه بنیه معماریه جدیده تتناسق مع مدلول المفردات وتنضیدها السطری. من هذه الطرق اتباع انزیاح السطور الشعریه حیث ینتشر بجلاء فی الشعر العربی والفارسی المعاصر، وقد بینت لنا الجوله فی قصائد الشاعرین محمد ابراهیم ابی سنه واحمد شاملو انهما یتمسکان فی حنایا سطورهما بتقنیات بصریه عالیه لنقل تجاربهما الشعوریه ورواهما الفکریه. تحاول هذه الدراسه باتباعها المنهج الوصفی - التحلیلی ان تتناول اهم وظائف السطر الشعری فی مستویاته الانزیاحیه المتفشیه لدی الشاعرین معتمده فی تطبیقها علی المدرسه الامریکیه للادب المقارن. یدل مجمل حصیلتها علی ان الشاعرین اقبلا فی قصائدهما علی اهم انزیاحات السطر الشعری کاسلوب التموج السطری الذی یظهر مدی تاثیر وطاه الملابسات الحرجه علی نوع کتابتهما، والهبوط التدرجی الذی یوحی بانهیار المضامین متزامنا مع هبوط المفردات الشکلی مسرعا وبطیئا، وایضا التشکیل العمودی الذی یاتی لدیهما فی موقفی التساوی الافتتاحی والتساوی الضمنی للاسطر، وفی النهایه اسلوب الصمت الذی قد ینطلق من تنقیط الصمت القصیر نحو تحقیق الصمت النقطی الطویل.

الانزیاح, السطر الشعری, محمد ابراهیم ابو سنه, احمد شاملو, المقارنه