عنایت اسلامی اندارگلی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل
علی اصغر عباسی اسفجیر - دانشیار، گروه علوم اجتماعی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران
منوچهر پهلوان - استادیار، گروه جامعه شناسی ، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

این مقاله تاثیر خدمات انجمن حمایت زندانیان بر عملکرد خانواده ی زندانیان استان تهران را مورد بررسی قرار داده و اهداف آن، سنجش تاثیر خدمات «مادی و معیشتی»، «فرهنگی و تربیتی»، «اشتغال و حرفه آموزی»، «بهداشتی و درمانی» و «آموزشی و مشاوره ای» بر عملکرد خانواده های زندانیان است. در چارچوب نظری، تئوری بحران خانواده ی زندانی «هیل»، الگوی نظری عملکرد خانواده «مک مستر»، مدل های حمایت اجتماعی شامل؛ ؛ تاثیر مستقیم، تاثیر غیرمستقیم یا ضربه گیر، مدل «ویس»، تخصیص وظیفه، سلسله مراتب جبرانی، فقدان، انباشت هویتی و «مدل هم چینی مناسب استرس و حمایت اجتماعی» مورد بررسی قرار گرفت.این تحقیق از نوع «پژوهش کمی»، مبتنی بر «روش پیمایش» و «ابزار پرسشنامه» مبتنی می باشداست. ابزارها شامل پرسشنامه ی محقق ساخته «خدمات انجمن حمایت زندانیان» و پرسشنامه ی استاندارد سنجش عملکرد خانواده «اپشتاین» (FAD) است. جامعه ی آماری شامل همه ی خانواده های تحت پوشش خدمات انجمن حمایت زندانیان در استان تهران (۳۴۰۰ خانواده) است که تعداد ۳۸۴ نفر مبتنی بر «نمونه گیری تصادفی طبقه ای» به عنوان نمونه ی آماری انتخاب گردید و پرسشنامه های تحقیق در زمستان ۱۳۹۹ تکمیل گردید.یافته ها نشان داد خدمات «مادی و معیشتی»، «فرهنگی و تربیتی»، «اشتغال و حرفه آموزی»، «بهداشتی و درمانی» و «آموزشی و مشاوره ای» بر عملکرد خانواده های زندانیان استان تهران تاثیرات مثبت دارد. مدل معادله ی ساختاری نیز نشان داد متغیرهای «خدمات انجمن حمایت»، «پایگاه اقتصادی و اجتماعی» و «مشخصات خانواده » بر خرده مقیاس های «حل مشکل»، «نقش ها»، «همراهی عاطفی»، «ارتباط»، «آمیزش عاطفی»، «کنترل رفتار» و «عملکرد کلی خانواده» تاثیرات مثبتی دارد. لذا ازاین رو، خانواده های زندانیان در مولفه های «مادی و معیشتی»، «فرهنگی و تربیتی»، «اشتغال و حرفه آموزی»، «بهداشتی و درمانی» و «آموزشی و مشاوره ای» نیازمند حمایت و مساعدت نهادهای حمایتی از جمله «انجمن حمایت زندانیان» هستند تا بخشی از چالش ها و تهدیدات ناشی از فقدان سرپرست خانواده ترمیم گردد.

عملکرد خانواده , انجمن حمایت زندانیان , خدمات مادی , حرفه آموزی , بهداشتی و درمانی