عبدالحمید ادیب اصل - شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی، مشهد
حمید بهرامی - دانشجوی دکتری زمین شناسی مهندسی، دانشگاه فردوسی، مشهد
علیرضا طاهری - شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی، مشهد۱
سمانه سلیمانی - شرکت مهندسی مشاور طوس آب، مشهد

مهار و ذخیره آبهای سطحی در جهان و بخصوص در کشور ایران که اقلیم خشک و نیمهخشک دارد، از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. ذخیره آب با احداث سدها مخصوصا سدهای خاکی و خاکی سنگریزه ای که از نظر تکنولوژی اجرا، ساده و کم هزینه ترند، بیشتر مورد توجه است. تجربه نشان داده است که مناس بترین مقطع عرضی آن است که دارای کمترین حجم مواد و مصالح بوده و شی بهای آن در برابر تاثیر نیروهای مخرب، پایداری لازم و کافی را داشته باشد. در این مقاله بررسی عوامل پایداری و مدل سازی عینی قوس های لغزش شیب ها، که در تئوری با محاسبات ریاضی قابل تعریف و مدل سازی است، مورد توجه است. این قوس لغزش تا کنون به طور واقعی و عملی ترسیم نشده است. ترسیم این قوس های لغزش به طور واقعی در جریان حفر ترانشه جهت تهیه طرح علاج بخشی سد خاکی سنگریزه ای شورک شیروان مورد توجه قرار گرفته است. سعی به عمل آمد که چگونگی تعیین محل ریختن مایع رنگی و حفر ترانشه و انجام آزمایش های لازم و شیوه عینیترسیم قوس لغزش در بدنه سد آسیب دیده به طور خلاصه ارائه شود. همچنین از مبانی علمی تحلیل و فرمول بندی چگونگی لغزش در یک قوس، که بر اساس مختصات نقاط عینی از داخل ترانشه به دست میآید، سود جسته شده است. نتایج تحقیق در طرح علاج بخشی سد شورک نیز به کار گرفته شده است.

علاج بخشی، سد شورک، قوس لغزش، ترانشه شناسایی، شناساگر رنگی