اکبر کمیجانی - دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
محمود محمودزاده - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه

هدف این مقاله بررسی اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر رشد اقتصادی در کشور های در حال توسعه است . بدین منظور آثار فاوا بر رشد با دو گونه متغیر های نماینده فاوا مورد مطالعه قرار گرفت . متغیر های نوع اول عبارت است از ضریب نفوذ تلفن ثابت بر ای زیرساخت های فاوا و ضریب نفوذ اینترنت برای کاربری فاوا . متغیر های نوع دوم عبارت است از شاخص های اربیکام که برای زیرساخت های فاوا شاخص شبکه، برای کاربری فاوا شاخص کاربری اطلاعاتی و برای وضعیت سرمایه انسانی نیز شاخص سرمایه انسانی را اندازه گیری و ارائه نموده است. اثرات فاوا بر رشد اقتصادی در حالت پایدار و با استفاده از روش داده های تلفیقی ۱۹۹۵ مطالعه و یافته های - برای ۵۱ کشور و زیرگروه های مختلف در دوره زمانی ۲۰زیر حاصل شد . سرمایه فیزیکی، ضریب نفوذ تلفن ثابت، شاخص شبکه، کاربری اطلاعاتی، اینترنت و باز بود ن تاثیر مثبت و نرخ رشد جمعیت و تورم تاثیر منفی بر رشد اقتصادی دارند . اثر سرمایه انسانی بر رشد پایدار نیست و همگرایی اقتصادی کشور های در حال توسعه تایید می شود. هسته یافته ها این است که فاوا به سه طریق بر رشد اقتصادی اثر مثبت دارد : اول از طریق زیرساخت های فاوا که خود به عنوان صنعت مطرح بوده و نقش مهمی در نمایان شدن آثار بعدی فاوا دارد؛ دوم از طریق کاربری فاوا که استفاده از آن امروزه در تمامی جنبه های اقتصادی و اجتماعی میسر شده است؛ و سوم از طریق آثار سرریز فاوا به تمامی بخش های اقتصادی است که از فاوا به عنوان نهاده در تمامی بخش ها استفاده می شود.

زیرساخت فاوا / کاربری فاوا / اثرات سرریز / رشد اقتصادی / کشورهای در حال توسعه