فریبا اشتیاق حسن نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی
داود فرسادی زاده - عضوهیئت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز
علی حسین زاده دلیر
اکرم عباسپور

آرا مکنند ههای جامی مستغرق دندانهدار یکی از انواع ساز ههای مستهل ککننده انرژی هستند. این ساز هها در انتهای سرریزها وتخلی هکنند هها به عنوان سازه حفاظتی از تخریب سازه اصلی محافظت کرده و میزان فرسایش و آبشستگی در پاییندست را بهحداقل میرسانند در این مقاله نتایج تحقیق آزمایشگاهی پدیده آبشستگی در پاییندست سازه آرا مکننده جامی مستغرق دندانه دار توسط 3 مدل فیزیکی با زوایای لبه جام پرتاب 45 و 50 و 55 درجه در شرایط هیدرولیکی مختلف ارائه شده است. صورت مستغرق ازرویجامباارتفاع 35 سانتیمتر، بررویبسترماسه ایباd50 برابر با 2/5 میلیمتر با عمق پایاب 13/5 ، 15 و 16/5 و 18 سانتیمتر به مدت 120 دقیقه تخلیه گردید. درهم آمیختن جریان به شکل غلتک و تلاطم به وجود آمده درپای جام موجب استهلاک انرژی میگردد و تا حد زیادی از انرژی جنبشی آب کاسته و این عامل موجب کاهش گودال آبشستگی و کاهش حداکثر عمق آبشستگی میشود. نتایج ب هدست آمده نشان داد که با افزایش دبی جریان و زاویه پرتاب و با کاهش عمق پایاب حداکثر عمق حفره آبشستگی افزایش م ییابدو گسترش طولی حفره آبشستگی و به تبع آن حجم مصالح شسته شده افزایش م ییابد. با افزایش زاویه جام ارتفاع پشته پاییندست از لبه جام روند افزایشی دارد، اما در یک زاویه مشخص جام، در یک دبی ثابت با کاهش عمق پایاب و در یک عمق پایاب ثابت با افزایش دبی جریان روندی افزایشی- کاهشی دارد. با کار برد آنالیز ابعادی و استفاده از نر مافزارspss روابط بدون بعدی با ضریب همبستگی خوبی برای برآورد ابعاد آبشستگی ارائه شده این روابط با استفاده از داد ههای شاهد مورد ارزیابی و صحتسنجی قرار گرفت.

آبشستگی، آرا مکننده جامیمستغرق دندانه دار، غلتک جام، غلتک بستر، مستهل ککننده انرژی