محمد اسدی - دانشجوی دکتری، گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
تقی قورچی - استاد، گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عبدالحکیم توغدری - استادیار، گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسین حسینی سابقی - دانشجوی دکتری، گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

 به­منظور مقایسه تاثیر تزریق سطوح مختلف سلنیوم و ویتامین E در اواخر آبستنی بر متابولیسم هورمون­های تیروئیدی، فراسنجه­های بیوشیمیایی خون گاوهای هلشتاین و عملکرد گوساله­ها آنها پس از تولد ۲۸ راس گاو آبستن نژاد هلشتاین در ۸ هفته قبل از زایمان انتخاب و به طور تصادفی در ۴ تیمار و ۷ تکرار قرارداده شدند. سپس چهار و دو هفته قبل از زمان مورد انتظار برای زایمان، به گاوها سلنیوم و ویتامین E تزریق شد. تیمارها شامل شاهد، تزریق ۱۵، ۳۰ و ۴۵ میلی­لیتر مکمل سلنیوم و ویتامینE  بودند. هر میلی­لیتر مکمل حاوی ۵/۰ میلی گرم سلنیوم به صورت نمک سلنیت سدیم و ۵۰ واحد بین المللی ویتاامین E به صورت دی ال آلفا توکوفریل استات بود. گاوها از نظر سن، وزن و زمان زایمان متعادل بودند. نتایج نشان داد، تزریق سلنیوم و ویتامین E به گاو­های آبستن، بر عملکرد وزنی گوساله­های متولد شده­ی آنها تاثیر گذار می­باشد به طوری که افزایش وزن روزانه و وزن گوساله­ها در روز­های ۳۰ )۰۴۵۶/۰ (P=و ۴۵ )۰۳۰۶/۰ (P=روزگی در گروه­های دریافت­کننده­ی سلنیوم و ویتامین E نسبت به گروه شاهد افزایش یافت. دریافت سلنیوم و ویتامین E باعث مقاومت گاو­های آبستن در برابر کاهش گلوگز و تریگلیسیرید خون در زمان بعد از زایش می­شود. یک هفته بعد زایمان غلظت گلوگز (۰۴۸۰/۰ (P= و تریگلیسیرید (۰۲۴۱/۰ (P= خون در گاوهای تزریق شده نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. همچنین یک هفته قبل و بعد از زایمان، با افزایش دز تزریق سلنیوم و ویتامین E، میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و غلظت هورمون­های تترایدوتیرونین و تری­یدوتیرونین نیز افزایش یافت )۰۵/۰(P<. به طور کلی با توجه به نتایج حاضر، تزریق سلنیوم و ویتامین E به میزان حداقل ۳۰ میلی­لیتر در اواخر آبستنی گاو­های هلشتاین قابل توصیه می­باشد.

سلنیوم و ویتامین E, فراسنجه های خون, گاوهای آبستن, هورمون های تیروئیدی