حسین محققی - دانشیار گروه روان شناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران بوعلی سینا
مهران فرهادی - استادیار گروه روان شناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
خسرو رشید - دانشیار، گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
آرزو دلفان بیرانوند - دانشجوی دکترای روان شناسی تربیتی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

مقدمه: هدف این پژوهش، پیش­بینی رفتار اخلاقی براساس هوش اخلاقی و ویژگی­های شخصیتی با میانجی­گری سازه خود-فراروی بود.روش کار: جامعه­ی آماری این مطالعه توصیفی-همبستگی شامل تمام دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا در سال تحصیلی ۴۰۰-۱۳۹۹ بود. تعداد ۲۸۵ نفر، مقیاس­های رفتار اخلاقی، هوش اخلاقی، شخصیت هگزاکو و مقیاس خود - فراروی را تکمیل کردند. تحلیل داده­ها با مدل معادلات ساختاری با نرم افزار لیزرل انجام شد.یافته ها:  مدل پیشنهادی با داده­های تجربی برازش مناسبی دارد (۹۴= GFI، ۹۳= IFI، ۹۵= CFI). نتایج  تحلیل ضرایب رگرسیونی در مدل معادلات ساختاری نشان داد که اثر هوش اخلاقی (۰۱/۰, P< ۴۱/۰β= )، صداقت- فروتنی (۰۱/۰, P< ۲۷/۰ β=)، وظیفه­شناسی (۰۱/۰, P< ۳۰/۰ β=) و تجربه­گرایی (۰۱/۰, P< ۲۴/۰ β=) بر خود-فراروی، و اثر هوش اخلاقی (۰۱/۰, P< ۴۹/۰β= )، صداقت- فروتنی (۰۱/۰, P< ۲۵/۰ β=)، وظیفه­شناسی (۰۱/۰, P< ۲۳/۰ β=) و تجربه­گرایی (۰۱/۰, P< ۲۱/۰ β=) و اثر خود-فراروی (۰۱/۰, P< ۴۳/۰ β=) بر رفتار اخلاقی  مثبت و معنادار بودند. نتایج حاصل از آزمون سوبل نشان داد که  متغیر خود - فراروی در ارتباط بین هوش اخلاقی (۰۱/۰, P< ۳۰/۷ Z=)، و صداقت- فروتنی (۰۱/۰, P< ۲۹/۵ Z=)، وظیفه­شناسی (۰۱/۰, P< ۶۱/۴ Z=) و تجربه گرایی (۰۱/۰, P< ۱۶/۴ Z=) با رفتار اخلاقی نقش واسطه­ای معناداری دارد.نتیجه­گیری: به نظر می رسد خود-فراروی نقش میانجی در رابطه میان هوش اخلاقی و ویژگی­های شخصیتی با رفتار اخلاقی بازی می­کند. یافته­های این پژوهش می­تواند تلویحات تازه­ای در زمینه رفتار اخلاقی در موقعیت­های گوناگون به همراه داشته باشد.

اخلاق, خود-فراروی, رفتار اخلاقی, ویژگی های شخصیتی, هوش اخلاقی