تحولات توزیع اندازه حباب ها در منطقه آتشفشانی کواترنری قروه-بیجار، شرق کردستان

مخروط­های اسکوری از بارزترین بخش­های آتشفشان های کواترنری خاور کردستان هستند. در بررسی سنگ­نگاری این واحدها کانی­های اصلی به ترتیب فراوانی شامل الیوین، پیروکسن، پلاژیوکلاز و بیوتیت با بافت غالب حباب­دار و شیشه­ای است. در این مطالعه فرایند تشکیل و رشد حباب­­ها در طی فوران واحد­های اسکوری آتشفشان­های منطقه با استفاده از روش توزیع اندازه حباب­ها و با استفاده از محاسبه فراوانی، سهم حجمی، مدل سازی سه بعدی، هسته­بندی و رشد حباب­ها مورد بررسی قرار گرفته است. در ۸ نمونه انتخابی از مخروط­های مختلف تعداد ۳۶۲۳ حباب ترسیم و شمارش شدند که سهم حجمی حباب­ها از ۴۰ تا ۸۵ درصد متفاوت است. با استفاده از تصویر دوبعدی حباب­ها شکل سه بعدی آنها بازسازی و با هم مقایسه شده­اند. بیشترین جمعیت حباب­ها در ۴ نمونه دارای شکل کروی یا نزدیک به کروی و برای چهار نمونه دیگر بیضوری است. کشیده­ترین بیضوی در بین تمامی حباب‎ها نسبت قطرهای ۲:۸/۱:۳ (S:I:L) دارد که تقریبا یک بیضوی پهن است. راستای قطر  Lهمان راستای عمود بر سطح است که کمترین فشار به ماگما وارد می شود و حباب قادر به رشد چند برابری در آن راستا شده است. وجود ۲ تا ۵ قله در نمودار توزیع فراوانی اندازه حباب­ها، نشان دهنده رخدادهای هسته زایی مجزاست که توزیع پلی­مدال، نمایی و توانی را برای حباب‎های موجود در اسکوری های خاور کردستان پیشنهاد می‎کند. به ترتیب از نسل اول تا نسل آخر نمونه­ها چگالی هسته­بندی افزایش و رشد حباب­ها کاهش می­یابد. تکرار رخداد تشکیل حباب ها در مقیاس ماکروسکوپی تا میکروسکپی و SEM، همچنین مدل هسته بندی و رشد آنها پدیده فراکتال را پیشنهاد می­دهد.

Keywords:

توزیع اندازه حباب , هسته بندی حباب , اسکوری , قروه-بیجار , کردستان