پرویز سلیمانی مقدم - استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور
محمد بافقی زاده - استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور
فاطمه اسلامی مفرد - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه پیام نور،واحد اهواز، ایران

مناطق ساحلی تحت تاثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی روند رو به رشدی جمعیتی را شاهد هستند، به گونه ای که به بستر مناسبی برای رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری تبدیل شده اند. متعاقب آن، بهره برداری از منابع طبیعی و اقتصادی، زمینهای مولد و اکوسیستم های حساس ساحلی موجبات گسترش افقی شهرهای ساحلی و نزول کیفیت زیست محیطی این شهرها را فراهم آورده که منجر به تهدید توسعه پایدار شهرهای ساحلی شده است. این پژوهش با هدف نقش توانهای محیطی در توسعه پایدار شهرهای بندری؛ نمونه موردی شهر هندیجان، انجام شده که پژوهش از نظر هدف، علمی کاربردی و براساس ماهیت و روش به صورت توصیفی تحلیلی بوده است. روش فرآیند تحلیل یافته ها سلسله مراتبی (AHP) تعیین شد و برای هر یک از معیارها، داده های ورودی اصلی برای تحلیل ارزیابی چند معیاری در محیط GIS هستند. یافته های پژوهش نشان میدهد که با استفاده از مدل AHP اولین معیار در توان محیطی شهرهندیجان کاربری اراضی زمین (با وزن ۰/۲۴۲)، دومین معیار توپوگرافی با ( وزن ۰/۱۹۲) و سومین معیار جاده با (وزن ۰/۱۴۹) است. نتایج نشان میدهد که با تدوین راهبردهای مناسب توسعه مراکز سکونت و فعالیت را به سوی اراضی مناسب هدایت و از هدر رفتن توان های محیطی ممانعت کرد. همچنین می توان گفت ضمن حفاظت از محیط زیست شهری از منابع موجود به نحو مطلوب تری استفاده کرد.

توان های محیطی، توسعه پایدار، شهرهای بندری، شهر هندیجان