سیدمحسن سجادی - دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران

نقاشی قهوه خانه ای از هنرهای تصویری و نمایشی ایرانی می باشد که نقش زیادی در پاسداری و حفظ داستان های ملی داشتهاست. این هنر در دوران قاجار و بعد از آن به عنوان یک وسیله ارتباط جمعی مورد توجه عموم مردم بوده است. این هنر بهسبب عامیانه بودن و ویژگی رسانه بودن آن در رسانه های جدید مانند سینما مورد استفاده قرار بگیرد. از موضوعات اصلی ایننقاشی، حادثه عاشورا و حوادث پس از آن می باشد. این هنر نزدیکی زیادی با هنر شبیه خوانی و نقالی و تعزیه دارد. برای ایجادسینمایی مطابق با شاخص های بومی و فرهنگ ایرانی، به همان اندازه که به دقت، پژوهش و کشف عناصر فرهنگی و اجتماعیامروز جامعه ایرانی نیازمند است به جست و جو وشناخت عناصر بومی فرهنگی که در هنرهای سنتی به کار رفته، نیز نیازاست. تعزیه نیز همواره با فرهنگ های عاشورایی همراه بوده است و جلوهای از این رویداد می باشد. کارگردانان زیادی درسال های اخیر از تعزیه و عناصر آن در فیلم های خود بهره گرفته اند. در این پژوهش به این تاثیرات اشاره می شود. هنر تعزیه ونقاشی قهوه خانه ای اشتراکات زیادی باهم دارند. این پژوهش قصد دارد ظرفیت های این هنرها را بررسی کرده، و قرارداد هایبه کار برده شده در آن را بررسی کند و زمینه را برای کاربرد این عناصر در سینمای ایران فراهم کند. اما برای ارتباط بین دوهنر، ابتدا باید قرارداد های به کار برده شده در رسانه مبدا را جست و جو کرد و سپس با ابزارهای مناسب در رسانه مقصد بهکار برد. در مسیر این پژوهش، تمرکز بر عناصر فرمی بوده است. در بخشی از این پژوهش به معرفی نقاشان این هنر پرداختهمی شود و آثار محمد مدبر و حسین قوللر آقاسی معرفی می شود. در انتها به تاثیرات این هنرها بر سینمای ایران پرداخته میشود و به روش توصیفی - تحلیلی عناصر و قرار دادهای خاص این هنر که نزدیکی زیادی با مفهوم میزانسن در سینما دارد،استخراج و بررسی می شود.

نقاشی قهوه خانه ای، تعزیه، عاشورا، سینمای ایران، قاجار