حمیده بهجت - استادیار زبان و ادبیات آلمانی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران، تهران، ایران

با نگاهی به تاریخ ادب اقوام و ملت­های کهن درمی­یابیم که حماسه­ها بنیادی­ترین و تاثیرگذارترین آثار پهنه ادبیات هستند. بزرگ­ترین نقش­آفرینان این حماسه­ها، قهرمانانی هستند که در ناخودآگاه جمعی بشر ریشه دارند و وجود و حضورشان پاسخی است به آرزوها، آرمان­ها و نیازهای انسان. از این رو قهرمان­سازی، پدیده­ای خفته در نهاد بشریت است. اقوام هند و ایرانی و به تبع آن، ایرانیان و ژرمن­ها نیز از این قاعده مستثنی نبوده و همین امر، پدیدآمدن حماسه­های شگرفی چون شاهنامه و سرود نیبلونگن را موجب شده است. سرود نیبلونگن جایگاه ویژه­ای در ادبیات آلمانی دارد. درواقع این اثر ارزش مند، میراث فرهنگی و گنجینه ملی زبان آلمانی محسوب می­شود. جستار حاضر می کوشد تا با نقد و بررسی این کتاب به شناخت هرچه بیشتر و بهتر آن کمک نموده، ادیبان زبان فارسی را به خوانش این اثر ترغیب و تشویق نماید. این پژوهش نخست به اجمال سرود نیبلونگن را معرفی می­نماید و پس از ارایه خلاصه­ای موجز از داستان، به شرح مفاهیم اسطوره، حماسه و تاریخ پرداخته می­شود. سپس در یک بررسی دقیق، ساختار و محتوای این حماسه نقد شده، در این راستا عناصر اسطوره­ای و تاریخی اثر مشخص می­گردد.

نقد ادبی, زیگفرید, آسیب ناپذیری, تاریخ اقوام ژرمن, ابرقهرمان, ضدقهرمان