حسن زختاره - استادیار زبان و ادبیات فرانسه، عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

مقدمه آخرین کتاب الکساندر ژفن با نام انگاره ادبیات. از هنر برای هنر تا نوشتارهای عمل گرا با اعطاء جایزه نوبل ادبی به باب دیلن در سال ۲۰۱۶ که واکنش­های متناقضی را برانگیخته است آغاز می­شود. ژفن خاستگاه مخالفت با این رویداد را گونه­ای برداشت محدودکننده و زیبایی­شناختی از انگاره ادبیات می­داند که از سده نوزدهم به این سو در نقد ادبی و نظریه ادبیات، به­ویژه در فضای آکادمیک، چیره گشته است. او هم­سو با نوشته های پیشین خود، ضمن مخالفت با تمامی کسانی که از ابتدای سده بیست و یکم بحران، بی­اعتباری، زوال و یا حتی مرگ ادبیات هم­روزگار را فریاد می­زنند، از نوزایی ادبیات و لزوم بازتعریف انگاره ادبیات سخن می­گوید. او در این جستار می­کوشد با رویکردی «توصیفی» و ارجاع به منابع بی­شمار ویژگی­های ادبیات معاصر کنش­گرا را درتقابل با ادبیات خودآیین و خودبازتاب در شش حوزه برشمرد. جستار پیش رو تلاش می کند تا پس از شناساندن برداشت کارکردگرای ژفن از ادبیات هم­روزگار که بسیار آمریکایی­زده است، آن را با اندیشه­های برخی از متفکران هم­دوران او مقایسه کند تا پیامدهای رویکرد ژفن به ادبیات را، از جمله پیدایش گونه­ای نقد اخلاقی و سانسور مرامی، واکاوی نماید.

ژفن, ادبیات معاصر, مرگ ادبیات, هنر برای هنر, کارکردگرایی, سانسور