معصومه نوروزی - کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
محمد لطفی - دانشیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور؛ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
محمدهاشم امامی - دانشیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور؛ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران
حمایت جمالی - استادیار، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
علی عابدینی - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

منطقه مسگرآباد در ۱۰ کیلومتری جنوب خاور تهران، زون ساختاری البرز مرکزی قرار دارد. سنگ های برونزد یافته در این منطقه شامل واحدهای آتشفشانی، آتشفشانی- رسوبی و رسوبی به سن ائوسن هستند که توسط توده های نفوذی نیمه ژرف با ترکیب گرانودیوریت پورفیری تا کوارتز مونزودیوریت پورفیری پس از ائوسن پسین مورد هجوم قرار گرفته اند. این توده های آذرین حاوی بافت­های پورفیرویید تا میکروگرانولار بوده و دارای ماهیت کلسیمی- قلیایی می باشند. این توده ها ایجادکننده سیالات گرمابی هستند که بواسطه آنها سامانه دگرسانی وسیعی با روند شمال باختر- جنوب خاور در امتداد گسل امتداد لغز سه دره بزرگ توسعه یافته است. اثرات دگرسانی گرمابی بر روی کلیه واحدهای ائوسن و توده های نفوذی نیمه ژرف در منطقه دیده می شود. دگرسانی ها شامل سیلیسی شدن، سریسیتی شدن، کلریتی شدن، اپیدوتی شدن، اکتینولیتی شدن، آرژیلیکی شدن، کربناتی شدن و آلونیتی- ژاروسیتی شدن هستند که شرایط فیزیکی - شیمیایی مناسبی را برای نهشت کانه­ها فراهم نموده اند. جایگیری توده های نفوذی نیمه ژرف در سنگ­های آتشفشانی، آتشفشانی- رسوبی و رسوبی ائوسن با تشکیل و توسعه ذخایر اسکارن، اپی­ترمال و رگه ­های باریت همراه شده است. مطالعات کانه ­نگاری و تجزیه ­ای پیشرفته نشان می­دهند که کانه­ زایی اپی ترمال شامل مگنتیت، پیریت، کالکوپیریت، بورنیت، کالکوسیت، باریت، آلیاژ مس - قلع- آهن، هماتیت، پسیلوملان، جاکوپسیت، مارتیت، گوتیت و لپیدوکروزیت است. اسکارن زایی در این منطقه در مرحله پیشرونده و پسرونده صورت گرفته است. کانی های پیرومتاسوماتیک آندرادیت- گروسولاریت در مرحله پیشرفته ایجاد شده­اند و کانی­هایی نظیر اپیدوت، کلریت، ترمولیت- اکتینولیت، کلسیت، کوارتز، پیریت، کالکوپیریت و کالکوسیت در مرحله پسرونده تشکیل شده اند. مطالعات ترمومتری بر روی رگه­های باریت به عنوان تنها کانی حاوی میانبار سیال آشکار می­کند که  اختلاط سیالات با شرایط فیزیکوشیمیایی متفاوت عامل اصلی کانه ­زایی اپی­ترمال در منطقه بوده است.

توده های نفوذی نیمه ژرف, اپی ترمال, اسکارن, گارنت, میانبارهای سیال, مسگرآباد, تهران, ایران