ایرج مغفوری مقدم - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

خاستگاه رسوبی و بوم‎شناسی دیرینه بسترهای دارای رودیست خرم‎آباد در سه برش تنگ شبیخون چمسنگر (سازند تاربور) و پیرشمس‎الدین (بخش بالایی سازند امیران) مورد مطالعه قرار گرفته‎اند. برش‎های تنگ شبیخون و چمسنگر مربوط به زیرپهنه زاگرس رورانده و برش پیرشمس‎الدین مربوط به زیر پهنه لرستان هستند. محتویات فسیلی سه برش نشان‎دهنده سن کرتاسه پسین (ماستریختین میانی تا پسین) بوده که معادل زون زیستی Omphalocyclus- Loftusia Assemblage Zone است. مطالعات سنگ‎نگاری روی نهشته‎های کربناته این سه برش نشان می‎دهند که  سازند تاربور و بخش بالایی سازند امیران از ۹ ریزرخساره مربوط به سه کمربند دریای باز سد و دریای نیمه‎محصور تشکیل شده‎اند که بر پایه خاستگاه‎های رسوبی معرفی شده برای رودیست ها مربوط به دو پهنه همتافت‎های حاشیه شلف باز زاویه کم (سازند تاربور) و همتافت های حاشیه حوضه های شلف داخلی پیشرونده (بخش بالایی سازند امیران) هستند. احتمالا گسل سفیدکوه  جدا کننده این دو محیط بوده است. در سازتد تاربور در برش تنگ شبیخون و بخش بالای سازند امیران به علت ورود مواد آواری و بالا رفتن مواد مغذی و ایجاد شرایط یوتروفی، فراوانی روزن‎بران آگلوتین افزایش یافته است. ولی در برش چمسنگر به علت شرایط الیگوتروفیک، روزن‎بران هیالین بیشتر بوده‎اند. انتشار روزن‎بران و جلبک‎ها نشان می‎دهد که همه نهشته های سازند تاربور در بخش نورانی، ولی بخش‎هایی از نهشته های کربناته سازند امیران در بخش غیر نورانی انباشته شده‎اند.  

رودیست, بوم شناسی دیرینه, کرتاسه پسین, لرستان, حوضه زاگرس