محیط رسوبی و چینه‎نگاری سکانسی نهشته های سازند جیرود در برش ده صوفیان

سازند جیرود به سن دونین پسین در برش ده‎صوفیان در شمال خاور شهمیرزاد (البرز مرکزی) از نهشته های تخریبی و کربناته تشکیل شده است. مرز زیرین آن با نهشته های تخریبی ریزدانه سازند میلا ناپیوسته همشیب و فرسایشی و مرز بالایی آن با سازند مبارک همشیب و پیوسته است. رخساره های تخریبی سازند جیرود در این برش شامل رخساره های کنگلومرایی، ماسه سنگی و گل سنگی است. نهشته های کنگلومرایی دربردارنده ۳ رخساره A۱، A۲ و A۳ است که به ترتیب معادل رخساره های Gcm، Gt و Gmm/Gmg میال (Miall) هستند. نهشته های ماسه سنگی با ۵ رخساره B۱، B۲، B۳ و B۴ به ترتیب معادل رخساره های St، Sh، Sm و Sr میال و نیز رخساره B۵ (Shc) با ساخت لامیناسیون پشته ای (HCS) دیده می شود. رخساره های ریزدانه گل سنگی شامل رخساره های C۱ و C۲ به ترتیب معادل رخساره های Fsm و Fl میال هستند و رخساره کربناته (D) که حجم کمی از بخش های بالای ستون چینه ‍نگاری را به خود اختصاص می‎دهد، تقریبا به طور کامل دولومیتی شده است. مطالعات صحرایی و سنگ‎نگاری به شناسایی ۵ مجموعه رخساره ای تخریبی رودخانه ای، ساحلی- پشت ساحلی، حاشیه ساحلی، منطقه انتقالی دور از ساحل و دور از ساحل انجامید و رخساره های کربناته با توجه به شواهدی مانند سطح زیرین فرسایشی، دانه بندی تدریجی، حضور ساخت لامیناسیون پشته ای و نیز رخساره های تخریبی همراه به شرایط توفانی نزدیک به ساحل و توفانی دور از ساحل نسبت داده شدند. سازند جیرود در برش مورد مطالعه با نهشته های رودخانه ای آغاز می شود که با نهشته های دریایی تحت تسلط توفان به صورت نهشته های ساحلی- پشت ساحل و تناوب نهشته های حاشیه ساحل، منطقه انتقالی دور از ساحل و نهشته های دور از ساحل ادامه می یابد. بررسی سطوح سکانسی به ویژه ناپیوستگی های مهم و همچنین بررسی الگوی برهم نهشت رسوبات سازند جیرود، به شناسایی ۳ سکانس رسوبی که در بالا و پایین توسط ناپیوستگی های حاصل از فرو افتادن سطح اساس، محدود شده اند به همراه بخش پیشرونده از سکانس چهارم انجامیده است.

Keywords:

البرز , دونین , جیرود , محیط رسوبی , نهشته های توفانی , چینه نگاری سکانسی