پتروژنز، ژئوشیمی، مطالعه میانبارهای سیال و نقش توده های نیمه‎آتشفشانی در زایش مس محدوده چاه مورا، شمال ترود

کانسار مس چاه‎مورا درجنوب باختری شاهرود و در بخش مرکزی کمان ماگمایی ترود- چاه شیرین  قرار دارد. کانی سازی در منطقه چاه مورا درون واحد آتشفشانی به سن ائوسن رخ داده است. سنگ های آتشفشانی یاد شده بر پایه مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی قابل تفکیک به آندزیت، آندزیت- بازالت، تراکی آندزیت، تراکی آندزیت بازالت و رخنمون های کوچکی از آذرآواری ها به صورت آگلومرا هستند. توده های نیمه‎آتشفشانی با ترکیب حدواسط توالی های آتشفشانی آذرآواری را قطع کرده اند. ماهیت این سنگ ها، کالک آلکالن غنی از پتاسیم تا شوشونیتی است که از دید جایگاه زمین ساختی، در موقعیت کمان ماگمایی مرتبط با پهنه فرورانش قرار می گیرند. دگرسانی سیلیسی، کربناتی، سریسیتی وکلریتی در سنگ های میزبان قابل تشخیص است. ساخت و بافت ماده معدنی به صورت رگه- رگچه ای، جانشینی، دانه پراکنده و پرکننده فضای خالی است. بر پایه مطالعات کانه نگاری کانی های اصلی مس شامل: کالکوسیت، کالکوپیریت، کوولیت، دیژنیت، کوپریت، مالاکیت و کمتر مس طبیعی است که با هماتیت همراهی می شوند. از میان این کانی ها، کالکوسیت و مالاکیت بیشترین فراوانی را دارند. مطالعات ژئوشیمی نشان از آن دارد که عنصر مس بیشترین همبستگی را با عناصر نقره (۰.۸۹۴R=) و آرسنیک (۰.۵۲۰R = ) دارد. این در حالی است که با این عناصر کانی مستقلی تشکیل نداده است و احتمال دارد که این عناصر در شبکه کانی های مس دار، جایگزین مس شده باشند. مطالعه میانبارهای سیال روی سیال های به دام افتاده در کانی های کوارتز و کلسیت انجام شده است. دمای همگن شدگی در میانبارهای سیال، به طور میانگین ۲۰۰ تا ۲۲۰ درجه سانتی گراد است. درجه شوری به دست آمده در این سیال ها، در محدوده های ۹۷/۰-۳۷/۱ و ۶۷/۳- ۰۷/۴ درصد وزنی نمک طعام است. این کانسار همانندی های فراوانی از دید کانی شناسی، سنگ میزبان، ساخت و بافت و ژئومتری با کانسارهای نوع مانتو و مس در طبقات سرخ آتشفشانی دارد.  

Keywords:

چاه مورا , توده های نیمه‎آتشفشانی , مس نوع مانتو , ترود- چاه شیرین