تحلیل رویکرد راهبردی بن سلمان درقبال شیعیان و چالش های امنیتی- دفاعی جبهه مقاومت

تعمیق چالش میان عربستان سعودی و جبهه مقاومت شیعیان را می توان از مهم ترین چالش های موجود خاورمیانه در دوران پساداعش قلمداد نمود. این مسئله با ظهور محمد بن سلمان و خصومت نهان و عیان وی درقبال شیعیان به ویژه در مواردی همچون جنگ یمن، توطئه علیه دولت های عراق و سوریه و تشدید جنگ سرد علیه جمهوری اسلامی ایران نمود یافته و خاورمیانه را علنا به کانون نخست بحران های امنیتی مبدل نموده است. در این مقاله، نویسندگان تلاش خود را صرف طراحی مدل راهبردی محمد بن سلمان در دوران شکست دونالد ترامپ (به مثابه یکی از قدرتمندترین و مهم ترین حامی بن سلمان) درقبال شیعیان نموده اند. روش تحقیق مبتنی بر آمیخته اکتشافی (کیفی – کمی) است. جامعه آماری مقاله حاضر مبتنی بر مصاحبه با اساتید، نخبگان و پژوهشگران حوزه علوم سیاسی، مطالعات منطقه ای، روابط بین الملل و ژئوپلیتیک بوده است که با استفاده از روش گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری با ۲۰ خبره، مصاحبه عمیق انجام و در بخش کمی، برای سنجش مدل، پرسشنامه محقق ساخته­ای با روش نمونه­گیری خوشه­ای نسبی بین ۶۰ نفر از نمونه­ها توزیع شد. روایی پرسشنامه با روش صوری و محتوایی و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. داده­ها با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی با نرم افزارهای SPSS و AMOSتحلیل شد. نتایج بخش کیفی حاکی از آن بوده که مدل راهبردی بن سلمان درقبال شیعیان به ویژه در دورانی که دونالد ترامپ در انتخابات دوره دوم ریاست جمهوری امریکا با شکست مواجه شد، دارای ۱۶ بعد به شرح ذیل می باشد: شرایط علی (۱. تشدید تروریسم، ۲. تشدید فعالیت های جاسوسی، ۳. تشدید جنگ نیابتی)؛ شرایط زمینه­ای (۴. تاکیدبر پان عربیسم، ۵. تلاش برای ائتلاف با رژیم صهیونیستی، ۶. تلاش برای تشکیل ناتوی عربی)؛ شرایط مداخله­ای (۷.  توسعه قرادادهای تسلیحاتی، ۸. شیعه هراسی، ۹. جنگ روانی وسیع)؛ راهبردی (۱۰. بهبود روابط با قطر، ۱۱. تلاش برای انزوای ایران، ۱۲. جلب رضایت عمان برای پیوستن به سعودی ها، ۱۳. تلاش برای نفوذ مجدد در عراق) و  پیامد ( ۱۴. تشدید میلیتاریزم در خلیج فارس، ۱۵. تشدید ناامنی ها در غرب آسیا و ۱۶. تشدید تقابل گرایی های وهابیسم- شیعیسم) است. نتایج بخش کمی نشان داد که تمامی ابعاد مدل پارادایمی پژوهش، تایید شدند.

Keywords:

عربستان سعودی , مدل راهبردی , محمدبن سلمان , جبهه مقاومت شیعیان