علی باقری دولت آبادی - دانشیار روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی، دانشگاه یاسوج، کهگیلویه و بویراحمد، ایران

پس از حمله آمریکا به افغانستان، یکی از برنامه های اصلی نیروهای ناتو آموزش، تجهیز و ایجاد ارتشی قوی برای مقابله با حملات تروریستی و قدرت گیری مجدد طالبان در این کشور بود. سقوط ۱۱ روزه کابل به دست نیروهای طالبان، کارامدی ارتش در این کشور را زیر سوال برد و این سوال مهم را مطرح کرد که علت فروپاشی سریع ارتش افغانستان چه بود؟ برای پاسخ به این سوال، از روش مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با کارشناسان نظامی سیاسی و اساتید دانشگاه استفاده شد. گزینش مصاحبه شوندگان برمبنای روش گلوله برفی انجام و پس از شناسایی عوامل موثر و استخراج آن، از مصاحبه شوندگان درخواست شد اهمیت و وزن شاخص­های به دست آمده را مشخص سازند. درنهایت دوازده عامل به ترتیب اهمیت تنظیم گردید. در مرحله دوم، عوامل شناسایی شده در چهار گروه عوامل اصلی، عوامل فرعی تاثیرگذار، عوامل شتاب دهنده و عوامل زمینه ساز دسته بندی شدند. همچنین برای تبیین بهتر عوامل شناسایی شده و افزایش روایی و پایایی آن، از داده های میدانی گزارش شده توسط فرماندهان نظامی، مقامات سیاسی و محلی افغانستان استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد عدم خودباوری ارتش و اتکا به آمریکا، فساد در درون ارتش و ادارات افغانستان و عدم تعلق خاطر ارتش به دولت اشرف غنی، بیشترین نقش را در سقوط آن ایفا کرده اند.

ارتش افغانستان, طالبان, استراتژی, جنگ روانی, فساد, آمریکا