شیمی کانی، دما-فشار سنجی و ژنز کلینوپیروکسن های مجموعه دایکهای شمال خاوری مشکین شهر، شمال باختر ایران

منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال شهرستان مشکین شهرواقع شده است.بیش از ۲۰۰ دایک با ترکیب سنگ شناسی  بازالتی، تفریتی، آندزیتی و تراکی آندزیتی به سن ائوسن در این ناحیه رخنمون دارند. کانی های کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، آنالسیم و گاهی الیوین به صورت درشت بلور در این سنگها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی،  نوع کلینوپیروکسن ها در سنگهای مورد مطالعه را دیوپسید معرفی مینماید. این پیروکسن ها عدد منیزیم نسبتا بالا یی بین ۷۷/۰-۹۹/۰ دارند. وجود انواع منطقه بندی نوسانی عادی و معکوس در کلینوپیروکسن ها نشان دهنده نقش و عملکرد گسترده فرایند تفریق در تکامل سنگهای این ناحیه است، غنی شدگی عناصر Ti, Al, Na, K از هسته پیروکسن ها به سمت حاشیه میتواند تاثیر فرایند متاسوماتیزم گوشته ای را در هنگام صعود ماگمای بازیک با ترکیب بازالتی را تقویت نماید. نمودار های تعیین سری ماگمایی و محیط زمین ساختی و همچنین مقایسه ترکیب شیمیایی پیروکسن های مورد مطالعه با پیروکسن های موقعیت های تکتونکی مختلف، نشان می دهد که کلینوپیروکسن های مورد مطالعه با ترکیب آلکالن انطباق خوبی با محیط زمین ساختی کمان ماگمایی از خود نشان می‎دهند. طبق مطالعات دما- فشار سنجی، فشار تبلور محاسبه شده برای تشکیل کلینوپیروکسن های سنگهای مورد مطالعه بین ۷-۱۴ کیلوبار و دمای تبلور بین ۱۱۵۰-۱۲۰۰درجه سانتیگراد محاسبه شده است. عمق تشکیل و تبلور پیروکسن ها در ماگمای سازنده بین ۶۵-۵۵ کیلومتر و به طور متوسط حدود ۶۰ کیلومتر برای سنگهای مورد مطالعه برآورد می‎شود .

Keywords:

ترموبارومتری , مینرال شیمی , کلینوپیروکسن , مشکین شهر , ایران