محمد محجل - گروه تکتونیک دانشگاه تربیت مدرس
سیما هوشمند معنوی - پژوهشکده سازمان زمین شناسی کشور

در سنگ های دگرگون شده جنوب باختر گلپایگان، پهنه برشی شکل پذیر نوغان با روند شمال باختر- جنوب خاور گسترش دارد. در این پهنه برشی، انواعی از شیست های پلیتی و پسامیتی به همراه کربنات و سنگ های آذرین، به مجموعه ای از سنگ های میلونیتی و الترامیلونیتی تبدیل شده اند. ساختارهای موجود در سنگ های دگرگون شده پیرامون پهنه برشی نوغان، وجود سه نسل برگوارگی را روشن می سازد. در این پهنه برشی، موازی بودن برگوارگی میلونیتی با برگوارگی های فراگیر نسل دوم سنگ های دگرگون شده پیرامون، پیشنهاد می دهد که برگوارگی میلونیتی هم زمان با دگرشکلی مرحله دوم توسعه پیدا کرده و با برگوارگی فراگیر نسل دوم همزاد بوده است. برداشت های ساختاری، وجود یک طاق ریخت را در قلمرو این پهنه برشی پیشنهاد می کند به طوری که  هندسه و سازوکار جنبشی آن در یال شمال خاوری و یال جنوب باختری عکس همدیگر می باشند. برگوارگی های میلونیتی در یال شمال خاوری دارای شیب متوسط تا زیاد به سوی شمال خاور هستند ولی در یال جنوب باختری دارای شیب متوسط به سمت جنوب باختر می شوند. خطوارگی های کششی در یال شمال خاوری، دارای میل کم تا متوسط به سمت خاور- جنوب خاورند و در یال جنوب باختری میل آنها به سمت باختر- شمال باختر است. مطالعه میکروسکوپی نمونه های جهت دار از سنگ های این پهنه برشی روشن ساخت که در موقعیت ساختاری کنونی، نوع سازوکار جنبشی پهنه برشی در یال شمال خاوری، راستالغز راست بر با مولفه نرمال و در یال جنوب باختری، راستالغز چپ بر با مولفه معکوس است. این شواهد هندسی و جنبشی پیشنهاد می کند که پهنه برشی در هنگام تشکیل، سازوکار جنبشی راستالغز راست بر با مولفه نرمال داشته که در دگرشکلی بعدی، چین خورده و طاق ریختی با راستای شمال باختر جنوب خاور ساخته است.

دگرریختی, پهنه برشی چین خورده, طاق ریخت, گلپایگان, نوغان, سنندج- سیرجان