فرایندهای زمین‎ساخت- رسوب‎گذاری درالبرز خاوری- ارتفاعات بینالود

در این پژوهش بازخورد فرایندهای زمین ساختی و سطحی بر یکدیگر، در ارتفاعات بینالود و دشت نیشابور مورد بررسی قرار گرفته است. برای دست‎یابی به این مهم از داده های توپوگرافی، داده های ثبت شده زمین لرزه ها، مربوط به موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران (مرکز مشهد) و اطلاعات به دست آمده از مشاهدات میدانی استفاده شده است. فرایندهای سطحی بر پیشروی گوه های زمین ساختی رانده شده در کمربندهای کوهزایی تاثیرگذار هستند. در مناطقی که فرایندهای زمین ساختی سبب تشکیل بلندی ها و افزایش شیب سطح زمین شده اند، فرایندهای سطحی سبب تعدیل ارتفاعات و مسطح کردن شیب ها می‎شوند و حجم زیادی از  رسوبات آواری را به وجود می آورند که در پیشانی کمربند کوهزایی نهشته خواهند شد. این رسوبات به علت حجم و وزن زیاد به صورت مانعی از پیشروی گوه های راندگی به سوی جلو، جلوگیری می‎کنند و سبب افزایش نرخ تجمع تنش در آنجا می شوند. همچنین افزایش زاویه گسل ها در گوه های کوهزایی، لغزش به روی این گسل ها را سخت و گاه غیر ممکن می سازد. تشکیل گسل های بیرون از توالی و راندگی های برگشته را می توان نتیجه آزاد شدن چنین تنش های تجمع یافته ای در نظر گرفت. راندگی شمال نیشابور یک راندگی ثانویه است و به دلیل قطع کردن یال های چین ها و صفحه های راندگی دیگر، می توان آن را به عنوان یک راندگی بیرون از توالی در نظر گرفت. نتایج مطالعات به ما نشان می دهد که حجم زیاد رسوبات پالئوژن و نئوژن در حوضه پیشانی راندگی نیشابور مانع از پیشروی رشته کوه بینالود به عنوان گوه کوهزایی به سوی جلو (جنوب باختر) شده و رهایی نیروهای تجمع یافته حاصل از آن، گسل بیرون از توالی شمال نیشابور و راندگی های برگشته را ایجاد کرده است.

Keywords:

زمین ساخت , رسوب‎گذاری , سازوکار برگشتی , راندگی بیرون از توالی , بینالود , نیشابور