سید حسین حسینی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تهران
عباس علی پور - عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (ع)
سیدمصطفی هاشمی - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

یکی از مهم ترین مسائلی که در ارائه الگوهای آمایشی توسعه مناطق به آن توجه نمی شود یا کم تر توجه می شود، ملاحظات امنیتی- دفاعی است. درصورت عدم توجه به ملاحظات امنیتی- دفاعی در طرح های توسعه، ایجاد امنیت که برای اجرای هر برنامه ای لازم است، حاصل نمی شود و برنامه ریزی را با مشکل جدی روبه رو می نماید. روش تحقیق این مقاله توصیفی - تحلیلی است. اطلاعات موردنیاز این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر، کتب و مقالات و استفاده از سایت های معتبر گرداوری شده است. ابزار تحقیق حاضر، تصاویر ماهواره و نرم افزار Arc Gis است. در این تحقیق به تحلیل و بررسی شاخص های ملاحظات امنیتی- دفاعی سواحل مکران ایران که درقالب سه گروه از شاخص های محیط طبیعی، اجتماعی- اقتصادی و نظامی است، پرداخته شد. نتایج، حاکی از آن است که در شرایط حاضر، کشور ایران باید درابتدای امر، در منطقه سواحل مکران، ملاحظات امنیتی- دفاعی را از بعد مسائل نظامی در سرلوحه اقدامات خود قرار دهد تا با این رویکرد، امنیت که لازمه ورود سرمایه گذاران و گردشگران به این منطقه است، فراهم تا درنهایت، امنیت پایدار حاصل شود. به طورکلی نتایج تحقیق نشان می دهد که برای طرح توسعه در منطقه سواحل مکران کشور از راهبردهای توسعه یکپارچه منطقه ای (رویکرد شبکه منطقه ای به جای قطب رشد) استفاده شود؛ چراکه تجمع امکانات و فعالیت ها در نزدیکی بندر چابهار در آینده باعث عدم تعادل در منطقه سواحل مکران خواهد شد. در پایان، این نکته قابل ذکر است که درصورت عدم توجه مدیران و برنامه ریزان کشور به مزیت های نسبی این منطقه و عدم ایجاد زیرساخت های موردنیاز، بندر گوادر پاکستان به عنوان مهم ترین رقیب این منطقه می تواند از مزیت های سواحل مکران ایران به نفع خود استفاده نماید.

الگوی آمایش, ملاحظات امنیتی – دفاعی, توسعه منطقه ای, سواحل مکران ایران