سیدامیر دبیری - حوزه علمیه قم، مدرسه عالی قضات

براساس آموزه های فقهی و حقوقی در حوزه مسئولیت مدنی، مقتضای اصل اولی آن است که اگر فردی بدون مجوز به دیگری ضرری وارد کند، در مقابل ضرر وارده ضامن بوده و دارای مسئولیت مدنی است؛ اما باوجود این، مواردی نیز وجود دارند که در آن ها برخلاف اصل مزبور عمل شده و در عین اینکه فرد به دیگری ضرر وارد کرده است، ولی ضمانی در فردی که عمل محسنانه ای انجام دهد نیست. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است که از طریق روش کتاب خانه ای گردآوری شده است. هدف تحقیق بررسی احسان و مسئولیت مدنی دولتها؛ کارگزاران نظام و نهاد های مدنی می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در باب خساراتی است که دولت در جهت تحقق آن هیچ نقشی نداشته است و در واقع فردی که محسن نامیده می شود، اقدام به عملی احسانی نموده است. که در پی آن خساراتی به بار آمده است؛ در این حالت اگر اقدام محسن از لحاظ عرف عملی پسندیده تلقی گردد، ضامن دانستن محسن، خلاف قاعده احسان است و از آنجا که بایستی خساراتی که بر خسارت دیده وارد آمده است، جبران گردد بایستی دولت، کارگزاران نظام و نهاد های مدنی ضامن جبران خسارات گردد، اگرچه هیچ گونه تقصیری در قبال تحقق خسارات نداشته باشند؛ و علت چنین مسوولیتی نیز از باب دلالت قاعده احسان بر امور عدمی است که با نفی ضمان محسن در قبال خسارات، به ایجاب ضمان دولت کارگزاران نظام و نهاد های مدنی در قبال خسارات مذکور منتهی می گردد.

احسان، مسئولیت مدنی،دولتها، نظام، نهادهای مدنی